Sokak hayvanı popülasyon polemiğine bir virgül koymak istedim…

Uzun zamandır keyif alarak okuduğum Yılmaz Özdil bir YouTube videosu ile karşımıza geldi.

Son sözü baştan yazayım, bu haber mesnetleri ile, saygın bir gazeteci ağabeyimize yakışmadı. Hakikaten bilmediği konuda ahkam kesmiş, çok seven bir okuru ve konuya 30 yılını veren bir kişi olarak, söylediklerine çok üzüldüm.

Şimdi sevgili ağabeyimize bazı rakamlar, tecrübeler ile bilimsel makalelerden, bir mektepli meslektaşı olarak, aynı zamanda evcil hayvan sektöründe 28 yıl diz çürütmüş bir sektör insanı ve sokak hayvanı popülasyonu konusunda ciddi bir proje üretmiş ve birde bu proje ile Türkiye’nin 10 başarılı girişimcisi, çevre ve ahlaki önderlik ödülüne layık görülüp, yasanın çıkartılmasında etkin bir rol almış bir hayvan korumacı olarak yazıyorum.

Sanırım Dünya sağlık örgütü  atan tutan bir kurum değildir. Ben de onların yalancısı olarak tekrardan bazı rakamlar vereceğim, bazı saptamalar ve tecrübelerden bahsedeceğim. Bu arada doğa ile savaşamayacağımızı, savaştığımız taktirde daha korkunç durumlarla karşılaşacağımızı hatırlatırım.

Dünya sağlık örgütünün verdiği rakam; Hindistan’da 30 milyon köpek var. Nüfus 1.408 milyar. Her 47 kişiye 1 adet köpek düşüyor. Türkiye nüfusunu 100 milyon kabul edersek, aynı oranlama ile Türkiye’de 2.127.000 sokak köpeği var. Dünya sağlık örgütü 1990 yılında 3. dünya ülkeleri için her 1000 kişiye 8,4 sokak köpeği düştüğünü saptamıştı. O yıllarda ki denkleme göre 840 bin olmalıydı. Denklemde sayı artışının sebebi ise Türkiye ve diğer 3. dünya ülkelerinde yeni oluşan sokak köpeği sektörüdür. Daha önce bu konuda yazı yazmıştım.

Sokak köpeğinin yakalanması zor bir iştir, özellikle belediye çalışanları bilir. Köpek belediye aracının sesini duyunca kaçar, belediyeciler anestezik kullanarak silahla köpekleri yakalamaya çalışır. Bunun büyük tehlikeleri vardır. Ama sokak hayvanlarını besleyen hayvan severler bu hayvanları kolaylıkla yakalar. Öncelikle kısırlaştırma kampanyamızda hayvanseverler hem maliyeti, hem insan gücünü azaltırlar. Projede hayvanseverler çok önemlidir. 

Bir kısırlaştırma operasyonunun maliyeti, hayvanın yakalanması, kilosu ve ameliyatın başarısı ile doğru orantılıdır. Ameliyatın süresini ve komplikasyonlarını en aza indirmek için en önemli ayrıntı veteriner hekimin tecrübesidir. Yani her hekim bu organizasyonda yer alamaz. Her insan doktoru kadın doğumcu ve cerrah değildir. Veteriner hekimlerde kısırlaştırma uzmanı değildir. Uzmanlık alanları veteriner hekimlere 2018 yılında çıkan yasa ile verilmeye başlandı. Madem bizim ülkemizde sokak hayvanı sorunu var, neden hala uzmanlık dalı olarak bu konu mevzuata girmiyor?

Bir köpeğin kısırlaştırma ameliyatının maliyeti 350-750 TL arasındadır. Bu rakama ameliyat sonrası bakım masrafları dahildir. Sokak köpekleri konusunda kısırlaştırmada uzmanlaşmış bir hekim günde 20-30 ameliyat yapabilir. Uzmanlaşan hekimin ameliyatlarında komplikasyon riski de konuya hakim olmayan hekimden çok daha azdır. Uzman hekimin 30 kiloluk erkek veya dişi bir köpeği ameliyat süresi 7 ila 15 dakika arasındadır. Ama “UZMAN” kelimesinin altını çizmek isterim. Daha öncede yazmıştım. ABD nüfusu 350 milyon 32 veteriner fakültesi var, Türkiye nüfusu 100 milyon 34 veteriner fakültesi var.
 
Yine yazmıştım, bugün yasa gereği Büyükşehir belediyelerinin bütün bütçelerinin %3’ü, diğer belediye bütçelerinin %5’i veteriner işleri müdürlüğüne ait. Şimdi, sayın büyüğüm demişki; veteriner hekimlere sorun bu işleri… Türkiye de ilk veteriner fakültesi 1842 de kuruldu. O zamandan bu zamana, bu konuda niye bir proje üretilmedi. 1910’da Hayırsız adaya atılan köpekler, 1950’lerde ki katliam, son 1999-2000 yıllarında striktin zehiri (temin eden Tarım bakanlığı, bakanlıkta çalışan 10.000 hekim) ile sadece İstanbul’da 200.000 köpeğin katledilmesi. Tarih unutmaz nerdesiniz veteriner hekimler, sizleri sahalarda ne zaman, hangi proje ile göreceğiz. Striktin dünyada yok olmayan bir zehirdir. Hayvanı felç eder nefes alamadığı için dakikalarca çırpınarak can verir. Sulara toprağa karışır. Tüm canlıları yok eder, dünya sağlık örgütü tarafından ve ülkemizde kullanımı yasaktır.

Şimdi sevgili Murat Arslan bey @ProfArslan bir iletişimci olarak yaptığınız lobi çalışmasının hatasını söylemek isterim…

Bilgi eksikliği en önemlisi, 8 milyon sokak köpeği popülasyonunu nereden buldunuz? Ha… diyorsanız ki şöyle bulduk. Türkiye de 2.800.000 sokak köpeği var ve bunların 1.400.000 adedi dişidir. Yılda 2 batın doğum yaparlar… Ortalama her dişi 6 yavru yapsa 1.400.000x6=8.400.000 yavru ama sizde biliyorsunuz ki bu batının yavrularının %80’i 2 ayı görmeden, kalan %19 da 5 ayı görmeden ölüyor… Yanlış yerden girmişsiniz. Sayın Arslan sokak hayvanları üzerinden lobi yapmayın. Bakın hayvancılık bitti ülkede, tarım bakanlığında 10.000 üzerinde veteriner hekim çalışıyor. Doğal hayatta vahşi hayvan neredeyse kalmadı. Siz neden bunlarla ilgili proje üretmiyorsunuz. Bir de, sadece sokak hayvanı popülasyon sorunu yüzünden belediye başkan yardımcısı veteriner hekime niye ihtiyaç olsun? Bu ülkenin yapı stoğu, eğitimi, fakirlik, aile yapısı, ekonomi sorunları bitti, 34 fakülte ile 2.800.000 köpeği kısırlaştıramayan veteriner hekim popülasyon sorunu vardır. Bu projeyi gidin verin bakanlığa sonra sokak hayvanı üzerine hekim yetiştirin, çözelim bu sorunu el birliği ile.

Naçizane bir tecrübem ise sokak hayvanı popülasyon sorununun bitmesini istemeyen odalar ve özel klinikler. Çünkü bu kadar veteriner hekim popülasyonuna sahipli hayvan popülasyonunun yetmediği ve hayvan severlerin kaza geçiren, tıbbi müdahaleye ihtiyacı olan sokak hayvanlarından bu kliniklere milyonlarca liranın kara düzen ekonomisi içinde aktarılmasıdır.

Belediye işleri müdürlüğü olmayan belediye yoktur. Çünkü belediyeler aynı zamanda ilaçlama işide yapar, ve ilaç kullanımlarını hekimler denetler, eğer öyle değilse toptan zehirleniyoruz… Demek ki her belediyenin bütçesi ve çalışanı var. Ama aslolan bu işin ehil ellerde yapılmasıdır. Tarım Bakanlığı doğa koruma müdürlüğünün ehil kısırlaştırma uzmanı hekimleri mihmandarlığında, belediyeler, STK’lar, muhtarlıklar, gönüllü hekim ve teknisyenler, sponsor ilaç firmaları, eşliğinde bu sorun çözülür. Kırsalda da mobil kliniklerin stratejik manevraları ile tadından yenmez. Proje detaylı şekilde hazırdır ve herbir bölümünü tüm yetkili birimlerle zevkle paylaşırım. 

Okuyucularımdan ricam Sayın Yılmaz Özdil’i tanıyanınız var ise linki kendisine iletsin. Bu konuyu kendisine detay detay açıklamak isterim.

Bir sonraki yazımda sizlere hayvanlara karşı eziyet ve öldürme suçu işleyenlerin potansiyel insan katili olduklarından bahsedeceğim…

Müjde Coşkun

https://youtube.com/shorts/0iJu6PWzLRs?si=XAj6r_jBdKL2UE-i