(Adil Çulhaoğlu)
Tatil beldelerimizde her tatil sezonu sonunda, büyük şehirlere dönen tatilcilerce terkedilen sevimli köpekler ve kedilerin sadece sayıları değil, bakımları, barınmaları, yabanileşip sevimliliklerini kaybetmelerinin neden olduğu problemler de çoğalıyor.

Büyük kentlerimizde aileler küçülmekte, yalnız yaşayan insan sayısının hızla artmasına paralel olarak, kedi köpek sahibi olanların sayısı artmaktadır. Tatile gidenler, hayvan dostlarını bir yakınına ya da köpek bakım evlerine bırakmakta, uzun tatile, yazlıklarına gidenlerse beraberinde götürmekteler. Tatil dönüşlerinde çoğunlukla, yavrularını tatil beldelerinde bırakıp, kedi köpeklerini geri götürenlerin çok olduğu, tatil beldelerinde yaşayanlarca ifade ediliyor.

Bir restoran ya da kafeteryada masamıza yaklaşan kedi köpeğe önce bir kaç parça ekmek verip, yemediğini görünce tabağımızdaki yiyecekten bir parça  vermeyenimiz, kediyi, köpeği sevmeyenimiz yoktur. Özellikle çocukların ilgisinin büyük olduğu durumlarda, alıp gitme isteğinden caydırma zor olur. Çocukların  galip geldiği durumlarda ise, bir kedi ya da köpek edinir. Issız bir yerde havlayarak birbirleriyle kavga edenlere rastlayınca, sevimliliklerinin kaybolduğunu  fark edip, tedirgin olur, korkan çocuğu alarak uzaklaşır insan.

Doğa yürüyüşüne çıkanlar, köpeklerin saldırılarına uğruyor

Geçtiğimiz günlerde düz sahil boyunca doğa yürüyüşüne çıkanların ellerinde sopalarla yürüdüklerini görünce, sopaları dağcılar gibi tırmanmak için kullandıklarını düşündüm. Soran bakışım üzerine, içlerinden biri, başıboş köpek sürülerinin  saldırısına uğradıklarını, savunma amaçlı sopaları ellerinde taşıdıklarının söyledi. Bu durum, beni çocukluğuma götürdü.

Kadirli'de, 1962 yılında olsa gerek, evimizin  bahçesinde annemin yanında oynarken, köpeğin bana neden garip baktığını anneme sorunca, köpeğin yerinden kalkıp beni ısırıp kaçtığını hatırlıyorum. Bizim köpek mahallede komuşuları da ısırınca,  hasta olduğu saptanmış; mahalle karantinaya alınmış, bize de topluca Ceyhan'a aşı olmaya gitmek düşmüştü. Yıllar sonra günlerce aşı olduğunu unutan bendenize, 1999 yılında, Datça'da bir arkadaşım bir köpek yavrusu vermiş, gecenin bir vaktinde köpek beni ısırarak uyandırmış, deprem olduğunu öğrenmiştim.

Köpekler, 12 bin yıldan bu yana insanların en sadık dostu olmuş

Oturduğum sitede, kendini sevdirmeye çalışan köpekten korkanlar tarafından şikayet edilip, mahkeme kararı ile  siteden atılınca, köpeği bir arkadaşa vermek zorunda kalmıştım. Benim köpek bakma sahipliğim sona ermiş gibi gözükse de; yeni sahiplerini beniseyen köpeğim beni hergün ziyaret etmeyi ihmal etmemişti, Datça'da kaldığım sürede.

Yer yüzünde 400 çeşitten fazla ırka sahip, tilki ve çakallarla akraba olan, hakimiyet kurma özelliği ile kurta benzeyen köpekler, 12 bin yıldan bu yana, insanların, avcılıkta  partneri,  koruyucusu ve arkadaşı olmuş. Antik Mısır’da kutsal sayılan köpeklere, sadece kral ailesi sahip olabiliyormuş.

İnsandan çok birbirleriyle beraber olmayı seçiyorlarmış

İnsanoğlunun bu en sadık dostu, Orhun Yazıtları’nda ‘İt’ olarak adıyla belirtilmiş. Duyma ve koku alma duyguları gelişmiş, ancak renk algılaması ve uzaklık hesaplaması zayıf olan bu hayvanlar, her ne kadar insanlarla beraber olsalar da, insandan çok birbirleriyle beraber olmayı seçiyormuş.

Yüzlerce koyun-keçiden oluşan sürünün bekçiliğini yapabilen ve güdebilen çoban köpeklerinin yanında, arama kurtarma çalışmalarını yapabilen, engellilere eşlik  eden cinsleri  geliştirilmiş. Kendi aralarında koşuşturan, birbirleriyle oynayanlar ya da hakimiyet alanlarına girenlere karşı savunmaya geçip  havlayarak  birbirleriyle kavga eden köpekleri görenler, saldırıya uğrama tedirginliğini, korkusunu yaşarlar.

Çoğu ülkede köpeklerin verdiği rahatsızlık için para cezası uygulanıyor

Çoğu ülkede köpeklerin verdiği rahatsızlık için para cezası uygulanmaktadır. Almanya'da Münih'te bir kafeterya işleten arkadaşım, Türkiye'den çoban köpeği getirmiş, köpek de kafeteryayı hakim bölgesi ilan etmişti. Ağlayan bebek arabasının yanında havlayarak bebeğin annesine haber verse de,  insanları korkuttuğu için kesilen cezalardan bıkan Erkan, köpeği İzmir'deki çiftliğe geri göndermek zorunda kalmıştı.

Uzmanlar köpeklerden kaçılmaması, gözlerine bakılmaması, sahibinden izinsiz okşamama gibi önerilerde bulunulsa da, insanlar savunmaya geçince ısırılma, yaralanmalar olmakta, maddi ve manevi zararlar meydana gelmektedir. Uzmanlar, evde beslenen köpeklerin daha çok evin çocuğunu ısırdığını da ilave ediyorlar.

Almanya, Avusturya, İsviçre gibi ülkelerde belediyeler tarafından, Köpek Vergisi alınıyor

Köpek saldırıları arabalarda hasar meydana getirmekte, hatta araba kazalarına neden olabilmektedir. Yaralananların tedavi ve ilaç giderleri ile  iş görememezlik  gibi nedenlerle oluşan giderlerin karşılanması, köpek sahibince zorunlu olmaktadır. Bu nedenle 6 aydan daha büyük  köpeklerin 3. şahıslara  vereceği zararlara karşı sigorta yaptırılması gerekli olmaktadır.

‘Sokak Dostları’ olarak hayatımıza giren kedi ve köpeklerin daha güvenli ve bakımlı kalabilmeleri için; Almanya, Avusturya, İsviçre gibi ülkelerde belediyeler tarafından, Köpek Vergisi alınması uygulaması hayata geçiriliyor. Uygulama sayesinde sağlanan gelirle, sokakta sahipsiz kalan köpeklere bakım evi, sağlık taraması yapılması gibi giderler karşılanabilmektedir.