Bugun...


Erdem Yücel

facebook-paylas
Hasan Tahsin Uçankuş ve eseri
Tarih: 14-06-2024 12:32:00 Güncelleme: 14-06-2024 12:32:00


Müzecilik bazılarının sandığı gibi kolay bir meslek değildir Bilim dalıdır, çilelidir, kendisinden ve ailesinden ödün verir, takdir edeni azdır, bir şeyler yapmaya çalışırsa çekemeyenleri çok olur. Üst makamlarından takdir beklerse de ender görür. Fincancı katırlarını ürkütürse başına  gelmeyen  kalmaz. Kısa zamanda unutulur, ancak eserlere imzasını atmışsa , o zaman işler değişir; görevden ayrıldıktan veya öldükten  sonra onu takdir edenler çıkabilir!...
Bu gün müze-bilim denilen bu çileli mesleğe bir ömür vermiş bir arkeologdan söz etmek istiyorum: Hasan Tahsin Uçankuş… 
Arkeolog Hasan Tahsin Uçankuş  ile hiç karşılaşmadım, iki çift laf bile etmedim.  edemedim.  Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğünün   Bursa Arkeoloji  Müzesinde göreve başladığım da  ismini duymuştum. Bazıları onun görevli olduğu İzmir Arkeoloji Müzesine gitmek istemediklerini duyduğumda bu kanıya bir anlam verememiştim. Bazıları onun için solcu diyorlardı. O yıllarda solcuyum, komünistim demek bile vatan hainliği ile eş değerli. ABD ile Sovyetler arasında soğuk savaş yılları sürdüğünden komünizm ile mücadele dernekleri kuruluyordu. Nazım Hikmet’i bile gizli gizli okuyorduk. Anlaşılan Hasan Tahsin de cesaretle ben solcuyum demiş olmalıydı. Bu arada müfettiş tahkikatlarından başını alamadığını, defalarca  sürüldüğünü duymuştum. Yıllar sonra onun başına gelenler pek çok müzeci gibi bende payımı almıştım. O günlerde bazı omurgasızların kıskançlı, haset ve bilgisizlikten müzecilerin hayatlarını kararttıklarını öğrenmiştim Hasan Tahsin’in başına gelenlere üzülmüştüm.
Kısacası yollarımız bir türlü kesişmediyse de Kültür Bakanlığının 2000 yılında yayınladığı Arkeoloji kitabını elime aldığında onun bilgisini ve önemini öğrenmiştim. . Hasan Tahsin 1238 sayfalık tuğla gibi bir kitap yayınlamıştı. Sanırım üniversitelerin arkeoloji bölümlerinde okutulması gereken bir eserdir. Arkeolojiyi ana hatlarıyla, tarihsel süreci içerisinde bu tür bir kitabın ne müzeciler nede akademisyenlerin yayınladığını sanmıyorum. Kitabı karıştırırken kendisine eziyet edenleri utandırmış mıydı diye düşünmekten kendimi alamadım.
Hiç sanmıyorum derken aklıma Honore de Balzac’ın bir sözü takıldı; 
“Kıskançlık, ahmaklıkların en beteridir; çünkü kimseye faydası olmaz..”
Arkeoloji yönünden son derece  önemli olan eserine arkeoloji nedir, kimdir diye başlayarak  arkeolojinin varsayımları, yöntemleri, alanları, kazı çeşitleri, kazı teknikleri, Anadolu arkeolojisi, arkeometri, arkeometride tarihleme yöntemleri antik yazıların bulunması ve korunması, eserlerin koruma ve onarımı konularını en ince ayrıntısına kadar öğretici biçimde   bir araya getirmiştir. Ayrıca Anadolu’da kazı yapan bilimsel kişilere de geniş yer vermiştir. 
Kitabının önsözünde; kitabın diline dikkat ettiğini, üslubuna özen gösterdiğini, fazla bilimsel ve teknik terim  ile sözcük kullanmamaya çalıştığını, yararlandığı bazı metinlerin dilini sadeleştirdiğini belirtmiştir. 
Arkeolog ve müzeci Uçankuş’tan yeri gelmişken söz etmek isterim:
Malatya’nın Akçadağ ilçesinde 1931 yılında dünyaya gelmiş, ilkokulu köyünde okuduktan sonra Malatya Lisesini ardından Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümünü bitirdikten sonra Eğe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümünde yüksek lisansını yapmıştır. O yıllarda arkeoloji bölümünü bitirenlerin zorluk  çıkmadan görev aldıkları Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğünde görev alarak sırasıyla  Kayseri, Afyon, Sivas, Bergama, Uşak ve son olarak da İzmir Arkeoloji Müzesinde görev yapmıştır. Pek çok müze müdürünün başına geldiği gibi anlamsız teftişler sonucunda İzmir Müze Müdürlüğünden Konya’ya sürülünce 1983 yılında emekliliğini istemiştir,
Anadolu’da kazı yapan ünlü arkeologlarla birlikte çalışarak mesleki kariyerini geliştirmiştir. İngiliz  Arkeolog Charles  Burney’in  Elazığ, Adıyaman, Malatya, Hatay ve  Kahraman  Maraşta yapmış olduğu yüzey araştırmalarına  (1957) katılmış, Hubertus  von  Gali ile Alişar, Alaca Höyük,  Boğazköy ve Paflagonya mezarlarını incelemiş (1958) Kültepe kazılarında çalışmıştır.
Bir İnsan ve İnsanlık ilmi Arkeoloji  kitabının yanı sıra  Ana Tanrıça Kybele’nin ve Kral Midas’ın ülkesi  Phryıa isimli eserini Kültür ve Turizm Bakanlığı yayınlamıştır.  
Emekli olduktan bir süre  sonra 87 yaşında 26 Nisan 2018’de İzmir’de vefat ederek Karşıyaka  Eski Bostanlı  Beşikçioğlu  Camisinde kılınan namazından sonra  Eski Foça’da toprağa verilmiştir. Evli ve üç çocuk babası Uçankuş’un ışıklar içerisinde uyumasını dilerim.

 



Bu yazı 3338 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 9 8 0 1 27 8 25 +19
2 Beşiktaş 8 6 0 2 17 5 20 +12
3 Samsunspor 9 6 2 1 16 9 19 +7
4 Fenerbahçe 8 5 1 2 18 7 17 +11
5 Eyüpspor 9 4 2 3 14 10 15 +4
6 Başakşehir FK 8 4 2 2 14 10 14 +4
7 Trabzonspor 8 2 0 6 8 6 12 +2
8 Göztepe 8 3 2 3 14 10 12 +4
9 Kasımpaşa 9 2 2 5 11 12 11 -1
10 Sivasspor 9 3 4 2 11 13 11 -2
11 Konyaspor 9 3 4 2 10 13 11 -3
12 Bodrum FK 8 3 4 1 8 10 10 -2
13 Alanyaspor 9 2 4 3 8 12 9 -4
14 Antalyaspor 9 2 5 2 10 19 8 -9
15 Çaykur Rizespor 8 2 5 1 5 16 7 -11
16 Gaziantep FK 8 1 4 3 9 13 6 -4
17 Kayserispor 8 0 3 5 8 15 5 -7
18 Hatayspor 8 0 5 3 7 14 3 -7
19 Adana Demirspor 8 0 7 1 7 20 1 -13
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 9 6 2 1 12 7 19 +5
2 Erzurumspor FK 9 5 3 1 11 6 16 +5
3 Bandırmaspor 9 4 2 3 11 8 15 +3
4 Fatih Karagümrük 9 4 2 3 15 10 15 +5
5 Iğdır FK 9 4 3 2 12 7 14 +5
6 Manisa FK 9 4 3 2 14 10 14 +4
7 Ümraniyespor 9 4 3 2 16 13 14 +3
8 Keçiörengücü 8 3 1 4 9 6 13 +3
9 MKE Ankaragücü 9 4 4 1 11 9 13 +2
10 Amed SK 9 3 2 4 10 9 13 +1
11 Şanlıurfaspor 9 4 4 1 14 14 13 0
12 İstanbulspor 9 4 4 1 12 11 13 +1
13 Gençlerbirliği 9 3 3 3 7 7 12 0
14 Boluspor 9 3 3 3 10 8 12 +2
15 Esenler Erokspor 8 4 4 0 15 10 12 +5
16 Pendikspor 9 3 4 2 11 14 11 -3
17 Çorum FK 9 2 3 4 9 10 10 -1
18 Sakaryaspor 9 2 3 4 11 14 10 -3
19 Adanaspor 9 1 5 3 10 23 6 -13
20 Yeni Malatyaspor 9 0 9 0 4 28 3 -24
Takım O G M B A Y P AV
1 Batman Petrolspor 8 6 2 0 16 3 18 +13
2 Altınordu 8 5 0 3 12 4 18 +8
3 24Erzincanspor 8 5 1 2 14 4 17 +10
4 GMG Kastamonuspor 8 5 1 2 13 7 17 +6
5 Sarıyer 8 4 0 4 11 2 16 +9
6 Beykoz Anadolu 8 5 2 1 14 11 16 +3
7 İskenderunspor A.Ş. 8 4 1 3 12 4 15 +8
8 Adana 1954 Futbol Kulübü 8 4 3 1 13 10 13 +3
9 Kırklarelispor 8 3 2 3 9 7 12 +2
10 Fethiyespor 8 3 4 1 10 13 10 -3
11 İnegölspor 8 2 3 3 6 8 9 -2
12 Kepezspor FAŞ 8 2 4 2 9 8 8 +1
13 1461 Trabzon FK 8 2 5 1 7 10 7 -3
14 Isparta 32 Spor 8 1 4 3 5 11 6 -6
15 Karaköprü Belediyespor 8 1 5 2 6 15 5 -9
16 Sincan Belediyesi Ankaraspor 8 1 5 2 4 13 5 -9
17 Altay 8 1 5 2 6 18 5 -12
18 Hes İlaç Afyonspor 8 0 7 1 4 23 1 -19
Takım O G M B A Y P AV
1 Karşıyaka 7 6 0 1 14 2 19 +12
2 Bursaspor 7 5 0 2 12 0 17 +12
3 Belediye Kütahyaspor 7 5 2 0 10 5 15 +5
4 Silifke Belediye Spor 7 4 1 2 12 5 14 +7
5 Muş Spor Kulübü 7 3 0 4 5 2 13 +3
6 Bornova 1877 7 3 2 2 14 7 11 +7
7 Düzcespor 7 2 2 3 7 4 9 +3
8 Kahramanmaraşspor 7 3 4 0 6 8 9 -2
9 Tokat Bld Plevnespor 7 2 2 3 4 6 9 -2
10 Kırşehir Futbol SK 7 1 2 4 4 6 7 -2
11 23 Elazığ Futbol Kulübü 7 1 2 4 1 3 7 -2
12 Artvin Hopaspor 7 1 2 4 3 9 7 -6
13 Bulvarspor 7 1 3 3 3 13 6 -10
14 Anadolu Üniversitesi 7 1 4 2 3 9 5 -6
15 Ergene Velimeşe 7 0 5 2 2 10 2 -8
16 Kuşadasıspor 7 0 7 0 4 15 0 -11
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/10/2024 Bodrum FK vs Çaykur Rizespor
 25/10/2024 Adana Demirspor vs Sivasspor
 26/10/2024 Hatayspor vs Kayserispor
 26/10/2024 Kasımpaşa vs Samsunspor
 26/10/2024 Göztepe vs Trabzonspor
 27/10/2024 Gaziantep FK vs Konyaspor
 27/10/2024 Alanyaspor vs Antalyaspor
 27/10/2024 Fenerbahçe vs Bodrum FK
 28/10/2024 Başakşehir FK vs Eyüpspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/10/2024 Esenler Erokspor vs Keçiörengücü
 25/10/2024 Fatih Karagümrük vs Adanaspor
 26/10/2024 Çorum FK vs Gençlerbirliği
 26/10/2024 Ümraniyespor vs Yeni Malatyaspor
 26/10/2024 Şanlıurfaspor vs Iğdır FK
 26/10/2024 MKE Ankaragücü vs Kocaelispor
 27/10/2024 Bandırmaspor vs Sakaryaspor
 27/10/2024 Amed SK vs Pendikspor
 27/10/2024 Erzurumspor FK vs Keçiörengücü
 27/10/2024 İstanbulspor vs Boluspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 26/10/2024 1461 Trabzon FK vs Altay
 26/10/2024 Adana 01 Futbol Kulübü vs Batman Petrolspor
 26/10/2024 İskenderunspor A.Ş. vs Karaköprü Belediyespor
 26/10/2024 Kepezspor FAŞ vs 24Erzincanspor
 26/10/2024 Altınordu vs Fethiyespor
 26/10/2024 İnegölspor vs Sincan Belediyesi Ankaraspor
 26/10/2024 Sarıyer vs Beykoz Anadolu
 26/10/2024 Afyonspor Kulübü vs GMG Kastamonuspor
 27/10/2024 Isparta 32 Spor vs Kırklarelispor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 26/10/2024 23 Elazığ Futbol Kulübü vs Anadolu Üniversitesi
 26/10/2024 Artvin Hopaspor vs Muş Spor Kulübü
 26/10/2024 Kırşehir Futbol SK vs Silifke Belediye Spor
 26/10/2024 Bornova 1877 vs Ergene Velimeşe
 26/10/2024 Bulvarspor vs Kahramanmaraşspor
 26/10/2024 Kuşadasıspor vs Düzcespor
 26/10/2024 Bursaspor vs Belediye Kütahyaspor
 26/10/2024 Karşıyaka vs Tokat Bld Plevnespor
SON YORUMLANANLAR
resmi ilanlar
NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
YUKARI