Bugun...


Erdem Yücel

facebook-paylas
Hasan Tahsin Uçankuş ve eseri
Tarih: 14-06-2024 12:32:00 Güncelleme: 14-06-2024 12:32:00


Müzecilik bazılarının sandığı gibi kolay bir meslek değildir Bilim dalıdır, çilelidir, kendisinden ve ailesinden ödün verir, takdir edeni azdır, bir şeyler yapmaya çalışırsa çekemeyenleri çok olur. Üst makamlarından takdir beklerse de ender görür. Fincancı katırlarını ürkütürse başına  gelmeyen  kalmaz. Kısa zamanda unutulur, ancak eserlere imzasını atmışsa , o zaman işler değişir; görevden ayrıldıktan veya öldükten  sonra onu takdir edenler çıkabilir!...
Bu gün müze-bilim denilen bu çileli mesleğe bir ömür vermiş bir arkeologdan söz etmek istiyorum: Hasan Tahsin Uçankuş… 
Arkeolog Hasan Tahsin Uçankuş  ile hiç karşılaşmadım, iki çift laf bile etmedim.  edemedim.  Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğünün   Bursa Arkeoloji  Müzesinde göreve başladığım da  ismini duymuştum. Bazıları onun görevli olduğu İzmir Arkeoloji Müzesine gitmek istemediklerini duyduğumda bu kanıya bir anlam verememiştim. Bazıları onun için solcu diyorlardı. O yıllarda solcuyum, komünistim demek bile vatan hainliği ile eş değerli. ABD ile Sovyetler arasında soğuk savaş yılları sürdüğünden komünizm ile mücadele dernekleri kuruluyordu. Nazım Hikmet’i bile gizli gizli okuyorduk. Anlaşılan Hasan Tahsin de cesaretle ben solcuyum demiş olmalıydı. Bu arada müfettiş tahkikatlarından başını alamadığını, defalarca  sürüldüğünü duymuştum. Yıllar sonra onun başına gelenler pek çok müzeci gibi bende payımı almıştım. O günlerde bazı omurgasızların kıskançlı, haset ve bilgisizlikten müzecilerin hayatlarını kararttıklarını öğrenmiştim Hasan Tahsin’in başına gelenlere üzülmüştüm.
Kısacası yollarımız bir türlü kesişmediyse de Kültür Bakanlığının 2000 yılında yayınladığı Arkeoloji kitabını elime aldığında onun bilgisini ve önemini öğrenmiştim. . Hasan Tahsin 1238 sayfalık tuğla gibi bir kitap yayınlamıştı. Sanırım üniversitelerin arkeoloji bölümlerinde okutulması gereken bir eserdir. Arkeolojiyi ana hatlarıyla, tarihsel süreci içerisinde bu tür bir kitabın ne müzeciler nede akademisyenlerin yayınladığını sanmıyorum. Kitabı karıştırırken kendisine eziyet edenleri utandırmış mıydı diye düşünmekten kendimi alamadım.
Hiç sanmıyorum derken aklıma Honore de Balzac’ın bir sözü takıldı; 
“Kıskançlık, ahmaklıkların en beteridir; çünkü kimseye faydası olmaz..”
Arkeoloji yönünden son derece  önemli olan eserine arkeoloji nedir, kimdir diye başlayarak  arkeolojinin varsayımları, yöntemleri, alanları, kazı çeşitleri, kazı teknikleri, Anadolu arkeolojisi, arkeometri, arkeometride tarihleme yöntemleri antik yazıların bulunması ve korunması, eserlerin koruma ve onarımı konularını en ince ayrıntısına kadar öğretici biçimde   bir araya getirmiştir. Ayrıca Anadolu’da kazı yapan bilimsel kişilere de geniş yer vermiştir. 
Kitabının önsözünde; kitabın diline dikkat ettiğini, üslubuna özen gösterdiğini, fazla bilimsel ve teknik terim  ile sözcük kullanmamaya çalıştığını, yararlandığı bazı metinlerin dilini sadeleştirdiğini belirtmiştir. 
Arkeolog ve müzeci Uçankuş’tan yeri gelmişken söz etmek isterim:
Malatya’nın Akçadağ ilçesinde 1931 yılında dünyaya gelmiş, ilkokulu köyünde okuduktan sonra Malatya Lisesini ardından Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümünü bitirdikten sonra Eğe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümünde yüksek lisansını yapmıştır. O yıllarda arkeoloji bölümünü bitirenlerin zorluk  çıkmadan görev aldıkları Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğünde görev alarak sırasıyla  Kayseri, Afyon, Sivas, Bergama, Uşak ve son olarak da İzmir Arkeoloji Müzesinde görev yapmıştır. Pek çok müze müdürünün başına geldiği gibi anlamsız teftişler sonucunda İzmir Müze Müdürlüğünden Konya’ya sürülünce 1983 yılında emekliliğini istemiştir,
Anadolu’da kazı yapan ünlü arkeologlarla birlikte çalışarak mesleki kariyerini geliştirmiştir. İngiliz  Arkeolog Charles  Burney’in  Elazığ, Adıyaman, Malatya, Hatay ve  Kahraman  Maraşta yapmış olduğu yüzey araştırmalarına  (1957) katılmış, Hubertus  von  Gali ile Alişar, Alaca Höyük,  Boğazköy ve Paflagonya mezarlarını incelemiş (1958) Kültepe kazılarında çalışmıştır.
Bir İnsan ve İnsanlık ilmi Arkeoloji  kitabının yanı sıra  Ana Tanrıça Kybele’nin ve Kral Midas’ın ülkesi  Phryıa isimli eserini Kültür ve Turizm Bakanlığı yayınlamıştır.  
Emekli olduktan bir süre  sonra 87 yaşında 26 Nisan 2018’de İzmir’de vefat ederek Karşıyaka  Eski Bostanlı  Beşikçioğlu  Camisinde kılınan namazından sonra  Eski Foça’da toprağa verilmiştir. Evli ve üç çocuk babası Uçankuş’un ışıklar içerisinde uyumasını dilerim.

 



Bu yazı 793 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 38 33 2 3 92 26 102 +66
2 Fenerbahçe 38 31 1 6 99 31 99 +68
3 Trabzonspor 38 21 13 4 69 50 67 +19
4 Başakşehir FK 38 18 13 7 57 43 61 +14
5 Kasımpaşa 38 16 14 8 62 65 56 -3
6 Beşiktaş 38 16 14 8 52 47 56 +5
7 Sivasspor 38 14 12 12 47 54 54 -7
8 Alanyaspor 38 12 10 16 53 50 52 +3
9 Çaykur Rizespor 38 14 16 8 48 58 50 -10
10 Antalyaspor 38 12 13 13 44 49 49 -5
11 Gaziantep FK 38 12 18 8 50 57 44 -7
12 Adana Demirspor 38 10 14 14 54 61 44 -7
13 Samsunspor 38 11 17 10 42 52 43 -10
14 Kayserispor 38 11 15 12 44 57 42 -13
15 Hatayspor 38 9 15 14 45 52 41 -7
16 Konyaspor 38 9 15 14 40 53 41 -13
17 MKE Ankaragücü 38 8 14 16 46 52 40 -6
18 Fatih Karagümrük 38 10 18 10 49 52 40 -3
19 Pendikspor 38 9 19 10 42 73 37 -31
20 İstanbulspor 38 4 27 7 27 80 16 -53
Takım O G M B A Y P AV
1 Eyüpspor 34 24 7 3 77 31 75 +46
2 Göztepe 34 21 6 7 60 20 70 +40
3 Sakaryaspor 34 17 8 9 50 35 60 +15
4 Bodrumspor 34 15 7 12 43 22 57 +21
5 Çorum FK 34 16 10 8 55 36 56 +19
6 Kocaelispor 34 16 11 7 48 41 55 +7
7 Boluspor 34 15 11 8 33 35 53 -2
8 Gençlerbirliği 34 13 9 12 39 33 51 +6
9 Bandırmaspor 34 13 10 11 49 32 50 +17
10 Erzurumspor FK 34 12 11 11 30 34 44 -4
11 Ümraniyespor 34 12 15 7 40 47 43 -7
12 Manisa FK 34 9 12 13 40 40 40 0
13 Keçiörengücü 34 10 14 10 34 43 40 -9
14 Adanaspor 34 11 17 6 28 45 39 -17
15 Şanlıurfaspor 34 9 14 11 32 37 38 -5
16 Tuzlaspor 34 9 14 11 35 47 38 -12
17 Altay 34 5 25 4 16 76 10 -60
18 Giresunspor 34 2 28 4 16 71 7 -55
Takım O G M B A Y P AV
1 Esenler Erokspor 36 26 5 5 83 29 83 +54
2 Van Spor FK 36 24 6 6 63 37 75 +26
3 Bucaspor 1928 36 21 5 10 54 25 73 +29
4 1461 Trabzon FK 36 21 6 9 71 39 72 +32
5 Ankaraspor 36 15 8 13 45 35 58 +10
6 Yeni Mersin İdman Yurdu 36 16 10 10 50 36 58 +14
7 Beyoğlu Yeniçarşıspor 36 15 14 7 47 38 52 +9
8 Karacabey Belediye Spor 36 13 11 12 43 37 51 +6
9 Ankara Demirspor 36 15 16 5 43 46 50 -3
10 Diyarbekir Spor 36 12 15 9 39 41 45 -2
11 Kırklarelispor 36 11 14 11 33 41 44 -8
12 Altınordu 36 10 13 13 45 39 43 +6
13 Hes İlaç Afyonspor 36 10 14 12 25 38 42 -13
14 Serik Belediyespor 36 10 16 10 29 45 40 -16
15 Nazilli Belediyespor 36 11 16 9 38 57 39 -19
16 Zonguldak Kömürspor 36 11 17 8 41 57 38 -16
17 Kırşehir Futbol SK 36 5 23 8 38 76 23 -38
18 Bursaspor 36 6 22 8 28 64 23 -36
19 Adıyaman FK 36 4 25 7 28 63 19 -35
Takım O G M B A Y P AV
1 Kepezspor FAŞ 28 22 2 4 67 18 70 +49
2 Aliağa Futbol A.Ş. 28 19 0 9 60 18 66 +42
3 Ayvalıkgücü Belediyespor 28 15 6 7 40 25 52 +15
4 52 Orduspor FK 28 14 7 7 40 28 49 +12
5 İnegöl Kafkas GK 28 13 7 8 37 30 47 +7
6 Edirnespor 28 13 10 5 45 28 44 +17
7 Mardin 1969 Spor 28 12 11 5 40 34 41 +6
8 K.Çekmece Sinopspor 28 10 10 8 41 31 38 +10
9 Karabük İdmanyurdu Spor 28 10 13 5 27 44 35 -17
10 Artvin Hopaspor 28 9 12 7 33 29 34 +4
11 Talasgücü Belediyespor 28 10 14 4 34 45 34 -11
12 Kırıkkalegücü FK 28 8 15 5 31 42 29 -11
13 Gümüşhanespor 28 4 14 10 25 49 22 -24
14 Malatya Arguvanspor 28 3 21 4 21 57 13 -36
15 Tarsus İdman Yurdu 28 2 22 4 20 83 10 -63
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 26/05/2024 Fenerbahçe 6 - 0 İstanbulspor
 26/05/2024 Hatayspor 2 - 0 Çaykur Rizespor
 26/05/2024 Adana Demirspor 2 - 6 Başakşehir FK
 26/05/2024 Trabzonspor 4 - 2 MKE Ankaragücü
 26/05/2024 Pendikspor 0 - 1 Gaziantep FK
 26/05/2024 Konyaspor 1 - 3 Galatasaray
 26/05/2024 Kasımpaşa 2 - 1 Beşiktaş
 25/05/2024 Sivasspor 2 - 1 Kayserispor
 25/05/2024 Fatih Karagümrük 3 - 1 Samsunspor
 24/05/2024 Alanyaspor 1 - 1 Antalyaspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 11/05/2024 Kocaelispor 0 - 2 Sakaryaspor
 11/05/2024 Erzurumspor FK 0 - 4 Eyüpspor
 11/05/2024 Boluspor 2 - 1 Çorum FK
 11/05/2024 Göztepe 1 - 1 Bodrum FK
 11/05/2024 Adanaspor 1 - 0 Bandırmaspor
 11/05/2024 Tuzlaspor 1 - 1 Gençlerbirliği
 11/05/2024 Şanlıurfaspor 2 - 0 Manisa FK
 10/05/2024 Giresunspor 1 - 2 Ümraniyespor
 10/05/2024 Keçiörengücü 1 - 1 Altay
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 Hük. Bursaspor 3 - 0 Van Spor FK
 04/05/2024 Altınordu 3 - 3 Sincan Belediyesi Ankaraspor
 04/05/2024 Bucaspor 1928 3 - 1 Diyarbekir Spor
 04/05/2024 Serik Belediyespor 0 - 6 Esenler Erokspor
 04/05/2024 Beyoğlu Yeniçarşıspor 3 - 1 Karacabey Belediye Spor
 04/05/2024 Adıyaman FK 4 - 1 Hes İlaç Afyonspor
 04/05/2024 Ankara Demirspor 5 - 2 Yeni Mersin İdman Yurdu
 04/05/2024 Kırklarelispor 1 - 3 Zonguldak Kömürspor
 04/05/2024 Kırşehir Futbol SK 4 - 5 1461 Trabzon FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 27/04/2024 Malatya Arguvanspor 3 - 4 Talasgücü Belediyespor
 27/04/2024 Gümüşhanespor 2 - 4 Kepezspor FAŞ
 27/04/2024 Artvin Hopaspor 0 - 1 52 Orduspor FK
 27/04/2024 Mardin 1969 Spor 4 - 2 İnegöl Kafkas GK
 27/04/2024 Tarsus İdman Yurdu 1 - 1 Karabük İdmanyurdu Spor
 27/04/2024 Ayvalıkgücü Belediyespor 1 - 0 Edirnespor
 27/04/2024 Aliağa Futbol A.Ş. 6 - 3 Kırıkkalegücü FK
SON YORUMLANANLAR
resmi ilanlar
NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
YUKARI