finans haberleri
casino siteleri bedava bonus tarafbet bahis siteleri deneme bonusu veren siteler
Bugun...



KÖY ENSTİTÜLERİ VE KORONAVİRÜS!...

KÖY ENSTİTÜLERİ VE KORONAVİRÜS!...

facebook-paylas
Tarih: 17-04-2020 16:23

KÖY ENSTİTÜLERİ VE KORONAVİRÜS!...

Orhan Keskinsoy / Araştırma-İnceleme

*Köy Enstitüleri’nin özgün eğitim öğretim sistemi, Kars’tan Kırklareli’ne kadar 21 okulda 10 yıl boyunca sürdürüldü.

            *Zorluk, sorun ve dayatmalara karşın dünyaya örnek bir uygulama olarak Türk ve genel eğitim tarihle için bir ilk sayıldı.

            *17 Nisan 1940’ta kurulan Köy Enstitüleri’nin hazırlık aşamaları uygulama süreci ve kapatılma nedenleri…

            Köy Enstitüleri tamam da, koronavirüs ne alaka? Diye soranlarınız olabilir. Bunu yazının sonunda açıklayacağım. Lütfen dikkatlice okuyun,

            Anadolu 1920-30 larda eğitimden yoksun bir yerdi. Daha 1900 lü yıllarda bu biliniyordu

            Tarımın gelişmesi için eğitimin, aydınlanmanın şart olduğunu bilen aydınlar vardı. Bunların başında eğitimci yazar Ethem Nejat (1887-1921) İş başında eğitim projesi bir başlangıçtır.

            2. Meşrutiyet’te filizlenen benzer görüşler, cumhuriyetin ilk yıllarında güçlendi. 1924-1925’te yabancı uzmanlar da Türkiye için önerilerde bulundu. Bunlardan biri de eğitimci John Dewey’dir. Verdiği raporda özet olarak; köy öğretmenlerinin sağlık elemanlarıyla işbirliği yapmasının önemini belirtmişti.

            Mustafa Necati’nin Maarif Vekilliği (Milli Eğitim bakanı-1925-1929) döneminde, kendisinden önceki tüm olumlu önerileri gündeme aldı.

            *1926’da kendi kuşağından, yetkin ve güçlü merkez örgütü kurdu. Yeni Türk harflerinin kabul edildiği 1928’de yaklaşık 40 bin köyün ancak üçte birinde, toplam 16 bin dolayında öğretmen veya öğretim görevlisi vardı.

            *25 köyün ne okulu ne öğretmeni vardı.

            *Mustafa Necati gece gündüz çalışarak (ölümüne değin 1 Ocak 1929) on yıllık bir öğretmen yetiştirme planı öngörmüş; bunun için ivedilikle her biri 600 mevcutlu 10 çağdaş okul açmayı hedeflemişti.

            *Daha Köy Enstitülerine zaman vardı. Ancak, onun bir denemesi olarak 3 yıllık yatılı Kayseri Zincidere ve Denizli Köy Muallim mektepleri açıldı.  Yerleşim yerlerinden uzakça yerlerde kurulan okulda, kültür dersleri işleniyor; öğleden sonra 30 dönümlük  tarla alanında, bağ bahçe, ahır, kümes, ekim, dikim, sağım üretimi yapılıyordu. Bu okullar 1929-1932 arasında üç dönem mezun verdikten sonra kapandı.

            *Dr. Reşit Galip 1932 de bakan olunca. Uzmanlardan oluşan bir Köy İşleri Komisyonu kuruldu.

            *İşte tam bu sırada Öğretmen Okulu çıkışlı İsmail hakkı Tonguç da İş ve Meslek Eğitimi adlı kitabını yayımladı.

            *1935’te göreve gelen Kültür (Milli Eğitim) Bakanı Saffet Arıkan, öğretmenin ailesiyle köyde yerleşmesi ve örnek üretim yapması için yer ve arazi tahsisini amaçlayan “Köy öğretmenleri” projesini onaylayarak Gazi Eğitim Enstitüsü öğretmeni İsmail hakkı Tonguç’u İlköğretim genel Müdürlüğüne atadı.

            *1936 da Eskişehir Çifteler’de Köy Eğitmenleri kursu açıldı. Burada yeni terhis edilmiş okuma yazma bilen çavuş, onbaşı ve erlerden yetenekli köy gençleri, 6 ay kurs eğitiminden sonra üç sınıflı köy okullarına atanmaya başladı. Kursiyerler ilk örnek derslerini Ankara’da Bakanlar Kurulu’nun önünde verdiler. Dersler şunlardı: Hesap, Yurt ve Yaşama Bilgisi, Okuma ve Yeni Harflerle Türkçe…

            *Eskişehir Çifteler, İzmir Kızılçullu ‘da iki 5 yıllık Öğretmen Okulu açıldı. İşte Köy Enstitüleri’nin başlangıcı budur.

            *Buraya kadar olan süreci zevkle izleyen M. Kemal Atatürk, Köy Enstitüleri’nin kuruluşunu göremedi. Acaba birkaç yıl daha yaşasa, bir dizi şanssızlık ve yetersizlikle gündeme gelecek Köy Enstitüleri, ayakta kalır ve Türkiye bambaşka bir ülke olur muydu?

            *Köy Enstitüleri, en önce yapılması gerekirken, en sona bırakılmıştı. İkinci Paylaşım Savaşı koşullarında, başarılmaya çalışılmış, sonrasında da çok partili dönemde muhaliflerin hedefi olmuştu. Aslında muhaliflerin değil, mütegalibenin, ağaların, yobazların, gericilerin, hedefi olmuştu.

            *Yeni C. Başkanı İsmet İnönü, 28 Aralık 1938’de Kültür Bakanlığı adının Maarif Vekaletine (Milli Eğitim bakanlığı) dönüştürülerek, Başbakan Celal Bayar’ın Maarif Vekilliği’ni bırakan Saffet Arıkan’ın yerine Hasan Ali Yücel’in atamasını onayladı. Nasıl bir iştir? H.Ali Yücel’i atayan Celal Bayar ve onun öncülük ettiği DP. (Demokrat parti) gerici iktidarı, Onu indirmek, Köy Enstitüleri kapatmak için elinden geleni ardına koymamıştır!

            *Mustafa Necati ekolünden gelen, çağdaş, laik bir insan olan Hasan Ali yücel (28.12,1938-05.08. 1946) 7 yıl  7 ay 7 gün(777) hizmet etti.

            *Burada şunu yaptı, bunu yapamadıyı anlatmayacağım. Konumuz Enstitü  tarihi! 1939 yılında ilk kez Maarif Şurası toplandı. Şüraya, başta İsmet İnönü, M.vekilleri, yöneticiler, eğitimciler, eğitmenler, köylüler…katıldı. Asıl konu Köy Enstitüleri’ydi. Köy enstitüleri şürada alınan kararlar doğrultusunda, 17 Nisan 1940  yılında kuruldu.

            *Kuruluş gerekçesinde şöyle yazılıyordu: 31 bin köyümüzde okul yoktur. Erkek nüfusun % 76,7’si, kadın nüfusun % 91,8’i okuma yazma bilmemektedir. Bilgisizliğin en yoğun olduğu yerler, genel nüfusun %81’ini barındıran köylerdir. Köylünün daha iyi üretici olması için okutulması koşuldur. Öğretmen okulları mezunları köy koşullarına uyum sağlayamıyor. Bu hizmeti köylerden alınacak adayların yetiştirileceği Köy Enstitüleri verebilir…

            *Peki, Köy Enstitüleri, bu köy gençlerine ne verecekti? Kooperatifçilik, tarım işleri, dülgerlik, demircilik, HASTA BAKIMI, dikiş, ev idaresi, çocuk bakımı da öğretilecekti.

            * Cumhuriyet Türkiye’sinde başlatılan, bu özgün eğitim-öğretim sistemi, Kars’tan Kırklareli’ne kadar 21 enstitüde 10 yıl boyunca sürdürüldü

            *Zorluk, sorun ve dayatmalara karşın dünyaya örnek bir uygulama olarak Türk ve genel eğitim tarihleri için bir ilk sayıldı.

            *Köy Enstitüleri, 2.Dünya Savaşı koşulları, çok partili yönetime geçiş tartışmaları, yobazlık, gericilik dirençleri nedeniyle 10 yıl mezun verdikten sonra 24 Ocak 1954’te Demokrat Parti döneminde yok edildi! Sonra İlköğretmen Okullarına dönüştürüldü. Fakat DP’den sonra gelen gerici yönetimler Öğretmen Okulları na da tahammül edemedi. Zamanla onları da kaldırdılar.

            *1944’teki ilk mezunlarından 1950’lere kadar köy kökenli 17 bin öğretmen ve 5 bin dolayında SAĞLIKÇI  bu kurumlarda yetişti. Bunlar, 1980’lere kadar 40 bin dolayındaki köyün yaklaşık yarısında görev alarak okuma-yazma ve okul eğitimi süreçlerinin başını çektiler.

            *Köy yaşamını düzenleyici hizmetlere katkıda bulundular. Halkevleri, kent okulları, kamu görevlileri gibi konularla birlikte dayanışmalı köy yaşamı ve kültürünü inceleme ve araştırmalara açtılar. Yeni bir köy edebiyatı da burada doğdu!

            Yazının birçok yerinde sağlıkçı,  hasta bakımı gibi tanımlar geçti. Evet Köy Enstitülerinin eğitim yaptığı dönemde bu bölümlerden 5 bin sağlık elemanı yetişti. Eğer devam etseydi. Bugün sağlık  elemanı darlığımız olmayacaktı. Ben Datça gibi nüfusu 20 bin olan küçük bir kasabada yaşıyorum. Burada bile hemşire ve ebe gereksinimi var. Hem de çok. Doktorlarımız bizim gözümüzün nurudur. Ama bu ara eleman dediğimiz insanlar olmasa ne yapacaklar. Ebeler, hemşireler hekimlerimizin kolu kanadıdır.

            Böyle pandemik ortamlarda çok ama çok ihtiyacımız olan elemanların noksanlığı bile Köy Enstitüleri’nin kapanmasıyla izah edilebilir. Gerici, yobaz yapının bizi getirdiği yeri görüyorsunuz.

            Yazıyı bitirmeden, Köy Enstitüleri’nde saz hocalığı yapmış Aşık Veysel’in bir şiirinden alıntı yapmak istiyorum (Tamamını internet ortamından okuyabilirsiniz)

                       

 

 

KÖY ENSTİTÜLERİ’NE

Enstitü bir kovana misaldir

Her türlü çiçekten alır bal yapar

Yurdumuz içinde doğru bur yoldur

Memlekete kanat takar kol yapar

            Uyarın köylüyü varsın ayılsın

            Enstitü kuvveti yurda yayılsın

            Herkes kazancının yolunu bilsin

            Öğretmenler iz gösterir, yol yapar

                                    AŞIK VEYSEL ŞATIROĞLU




Editör: Celal Ersoy

Bu haber 1132 defa okunmuştur.


FACEBOOK YORUM
Yorum

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER GÜNDEM Haberleri

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
SON YORUMLANANLAR
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 25 19 3 3 52 19 60 +33
2 Fenerbahçe 24 17 4 3 61 26 54 +35
3 Beşiktaş 25 14 4 7 45 25 49 +20
4 Adana Demirspor 25 12 4 9 47 27 45 +20
5 Trabzonspor 25 13 7 5 42 32 44 +10
6 Başakşehir FK 24 12 7 5 34 26 41 +8
7 Kayserispor 25 12 11 2 39 36 38 +3
8 Konyaspor 25 8 7 10 29 27 34 +2
9 Fatih Karagümrük 24 7 7 10 51 47 31 +4
10 Antalyaspor 25 8 13 4 32 40 28 -8
11 Alanyaspor 25 7 11 7 35 46 28 -11
12 Sivasspor 25 7 12 6 31 38 27 -7
13 Kasımpaşa 25 7 13 5 31 44 26 -13
14 Gaziantep FK 25 6 12 7 31 39 25 -8
15 MKE Ankaragücü 24 7 13 4 27 37 25 -10
16 İstanbulspor 24 7 14 3 27 48 24 -21
17 Giresunspor 24 5 11 8 23 42 23 -19
18 Hatayspor 24 6 13 5 19 47 23 -28
19 Ümraniyespor 25 5 13 7 33 43 22 -10
Takım O G M B A Y P AV
1 Samsunspor 26 15 2 9 46 19 54 +27
2 Eyüpspor 26 16 5 5 34 18 53 +16
3 Pendikspor 26 13 5 8 40 21 47 +19
4 Çaykur Rizespor 25 12 3 10 40 20 46 +20
5 Keçiörengücü 26 13 6 7 42 30 46 +12
6 Sakaryaspor 26 15 10 1 42 34 46 +8
7 Bodrumspor 26 12 9 5 39 28 41 +11
8 Manisa FK 25 10 6 9 34 28 39 +6
9 Boluspor 25 10 7 8 30 29 38 +1
10 Bandırmaspor 25 10 8 7 37 40 37 -3
11 Göztepe 25 10 9 5 24 20 35 +4
12 Tuzlaspor 26 8 14 4 31 39 28 -8
13 Altay 26 7 11 8 28 33 25 -5
14 Adanaspor 26 6 13 7 32 46 25 -14
15 Erzurumspor FK 25 7 12 6 28 35 24 -7
16 Altınordu 25 5 15 5 22 43 20 -21
17 Gençlerbirliği 25 4 16 5 26 43 17 -17
18 Denizlispor 26 5 16 5 25 45 17 -20
19 Yeni Malatyaspor 26 4 15 7 22 51 16 -29
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 27 17 3 7 55 25 58 +30
2 Van Spor FK 27 16 4 7 38 18 55 +20
3 Bucaspor 1928 27 15 4 8 41 17 53 +24
4 Ankara Demirspor 27 15 5 7 46 20 52 +26
5 1461 Trabzon FK 27 15 5 7 37 17 52 +20
6 İskenderunspor A.Ş. 27 15 5 7 38 22 52 +16
7 Karacabey Belediye Spor 27 13 5 9 37 23 48 +14
8 Zonguldak Kömürspor 27 13 10 4 31 29 43 +2
9 Serik Belediyespor 27 10 8 9 36 30 36 +6
10 Kırklarelispor 27 8 9 10 24 23 34 +1
11 Fethiyespor 27 9 12 6 29 37 33 -8
12 Sarıyer 27 7 10 10 29 37 31 -8
13 Kırşehir FSK 27 6 9 12 25 30 30 -5
14 Etimesgut Belediyespor 27 7 11 9 30 38 30 -8
15 Kastamonuspor 27 7 14 6 25 36 27 -11
16 Adıyaman FK 26 5 13 8 22 37 23 -15
17 Uşak Spor 27 5 17 5 22 47 20 -25
18 Balıkesirspor 27 4 15 8 19 43 17 -24
19 Diyarbekir Spor 26 2 15 9 18 46 15 -28
20 Pazarspor 27 1 16 10 17 44 13 -27
Takım O G M B A Y P AV
1 Yeni Mersin İY 24 15 3 6 31 13 51 +18
2 Karaköprü Belediyespor 24 13 6 5 34 20 44 +14
3 52 Orduspor FK 24 13 6 5 37 24 44 +13
4 Belediye Derincespor 24 12 4 8 33 22 44 +11
5 Belediye Kütahyaspor 24 11 3 10 37 24 43 +13
6 Karşıyaka 24 11 6 7 31 18 40 +13
7 Nevşehir Belediyespor 24 11 6 7 34 27 40 +7
8 1954 Kelkit Bld.Spor 24 7 6 11 21 19 32 +2
9 Hacettepe 1945 24 8 10 6 31 32 30 -1
10 Ağrı 1970 Spor 24 7 8 9 19 22 30 -3
11 Elazığspor 24 8 10 6 27 33 30 -6
12 1922 Konyaspor 24 8 12 4 25 35 28 -10
13 Çatalcaspor 24 7 12 5 27 31 26 -4
14 Amasyaspor Futbol Kulübü 24 6 11 7 21 31 25 -10
15 Şile Yıldızspor 24 4 10 10 19 31 22 -12
16 Edirnespor 24 6 16 2 19 36 20 -17
17 Yomraspor 24 4 13 7 18 27 19 -9
18 Eskişehirspor 24 4 13 7 27 46 19 -19
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 02/04/2023 Başakşehir FK vs MKE Ankaragücü
 02/04/2023 Fenerbahçe vs Beşiktaş
 02/04/2023 Galatasaray vs Adana Demirspor
 02/04/2023 Giresunspor vs Alanyaspor
 02/04/2023 İstanbulspor vs Fatih Karagümrük
 02/04/2023 Trabzonspor vs Kayserispor
 02/04/2023 Ümraniyespor vs Konyaspor
 09/04/2023 Beşiktaş vs Giresunspor
 09/04/2023 Fatih Karagümrük vs Fenerbahçe
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 24/03/2023 Denizlispor vs Boluspor
 24/03/2023 Samsunspor vs Altınordu
 25/03/2023 Keçiörengücü vs Gençlerbirliği
 25/03/2023 Tuzlaspor vs Göztepe
 25/03/2023 Altay vs Manisa FK
 26/03/2023 Bodrumspor vs Erzurumspor FK
 26/03/2023 Eyüpspor vs Çaykur Rizespor
 28/03/2023 Boluspor vs Samsunspor
 28/03/2023 Altınordu vs Denizlispor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 25/03/2023 Balıkesirspor vs Serik Belediyespor
 25/03/2023 Fethiyespor vs Kocaelispor
 25/03/2023 Kırklarelispor vs Bucaspor 1928
 25/03/2023 Pazarspor vs Kırşehir Futbol Spor Kulübü
 25/03/2023 Uşak Spor vs Sarıyer
 25/03/2023 Van Spor FK vs Karacabey Belediye Spor
 25/03/2023 Zonguldak Kömürspor vs Etimesgut Belediyespor
 25/03/2023 1461 Trabzon FK vs Ankara Demirspor
 29/03/2023 Bucaspor 1928 vs Uşak Spor
 29/03/2023 Etimesgut Belediyespor vs Van Spor FK
 29/03/2023 Sarıyer - Balıkesirspor Balıkesirspor ligdeki son 12 maçında hiç kazanamadı  Sarıyer yenilmez
 29/03/2023 Sarıyer - Adıyaman FK Adıyaman FK ligde deplasmandaki son 13 maçında hiç kazanamadı  Sarıyer yenilmez
 29/03/2023 Etimesgut Belediyespor - Van Spor FK Van Spor FK ligdeki son 14 maçında hiç kaybetmedi  Van Spor FK yenilmez
 29/03/2023 Ankara Demirspor - Diyarbekir Spor Diyarbekir Spor ligde deplasmandaki son 14 maçında hiç kazanamadı  Ankara Demirspor yenilmez
 29/03/2023 Bucaspor 1928 - Uşak Spor Bucaspor 1928 ligde evindeki son 5 maçında hiç kaybetmedi  Bucaspor 1928 yenilmez
 29/03/2023 Kırşehir Futbol Spor Kulübü - Fethiyespor Kırşehir Futbol Spor Kulübü ligde evindeki son 6 maçında hiç kaybetmedi  Kırşehir Futbol Spor Kulübü yenilmez
 29/03/2023 Serik Belediyespor - Pazarspor Pazarspor ligdeki son 16 maçında hiç kazanamadı  Serik Belediyespor yenilmez
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 25/03/2023 Belediye Derincespor vs 52 Orduspor FK
 26/03/2023 Edirnespor vs Karşıyaka
 26/03/2023 Elazığspor vs Belediye Kütahyaspor
 26/03/2023 Eskişehirspor vs 1954 Kelkit Bld.Spor
 26/03/2023 Hacettepe 1945 vs Amasyaspor Futbol Kulübü
 26/03/2023 Karaköprü Belediyespor vs Yomraspor
 26/03/2023 Nevşehir Belediyespor vs Yeni Mersin İdman Yurdu
 26/03/2023 Şile Yıldızspor vs Ağrı 1970 Spor
 26/03/2023 1922 Konyaspor vs Çatalcaspor
 26/03/2023 Şile Yıldızspor - Ağrı 1970 Spor Ağrı 1970 Spor ligdeki son 9 maçında hiç kazanamadı  Şile Yıldızspor yenilmez
 26/03/2023 Edirnespor - Karşıyaka Karşıyaka ligde deplasmandaki son 6 maçında hiç kazanamadı  Edirnespor yenilmez
NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI YUKARI