İnsan, layık olmadığı şeyi üzerinde taşıyamaz.

Bilgi görgüyü aştığında kibir; para helaliyle kazanılmadığında  görgüsüzlük; cehalet kültürü bastırdığında hadsizlik doğar.

Ama bütün bu taşmaların ardında aynı gerçek yatar: İnsan, kendini tamamlayamadıkça eksik yanlarını dışarıya taşır. Ve bu eksiklik, arsız otlar gibi her seferinde yeniden boy verir.

Olgunlaşma, işte tam burada devreye girer.

Mevlânâ’nın dediği gibi: “Hamdım, piştim, yandım.”

Ham olan insan kibirle, görgüsüzlükle, hadsizlikle savrulur. Pişen insan hatalarıyla yüzleşir, sorumluluklarını üstlenir. Yanan insan ise, gölgesini tanıyıp onunla barıştığında, gerçek olgunluğa ulaşır.

Jung, bastırdığımız her duygu, görmezden geldiğimiz her yanımız bir gölgeye dönüşür der ve biz o gölgeyle yüzleşmekten korktukça, arsız otlar gibi hayatımızın kenarından boy verirler.

Sokrates’in “Kendini tanı” çağrısı, aslında en zor ödevdir. Çünkü kendini tanımak, kendi gölgesini tanıyıp sorumluluklarını üstlenmek demektir. Neyin fakiri ise, onun zenginiymiş gibi davranır insan. Ama bu sahte zenginlik, özgürlüğün yerine geçmez; sadece ertelenmiş bir yüzleşmeye dönüşür.

Sartre’ın dediği gibi, “İnsan özgürlüğe mahkûmdur.” Özgürlük, seçim yapmaktır ve seçim, sorumluluk getirir. Kaçmak mümkün değildir. Kaçtıkça ders kalır; yüzleştikçe olgunlaşır insan.

Nietzsche’nin üstinsan öğretisi ve Mevlânâ’nın öğüdü birleşir: İnsan, başkalarını yenmekle değil, kendi gölgesini tanıyıp dönüştürmekle olgunlaşır. Taşıyamadığı yüklerden kurtulabildiği gün, bütünlemeler sona erer.

“Gerçek özgürlük, gölgenle yüzleşip yüklerinden kurtulduğun gün başlar.”