Türkiye Cumhuriyetinin kader seçiminin tarihi sonunda belirlendi; 14 Mayıs 2023 Pazar günü…
Geçmiş yıllarda Demokrat Parti 14 Mayıs 1950 de yapılan seçimi kazanarak iktidar olmuştu. İnsan elinde olmadan düşünüyor; acaba 73 yıl öncesi bu kez isim değişikliğiyle bir kez daha tekrarlanır mı?
Çocukluk yıllarımdan; 1946 seçimlerinde Demokrat Partinin kaldırılmış bir elin altına yazılmış “Yeter söz milletindir” diyen seçim afişlerini bugün gibi hatırlarım. Tarih bir kez daha tekrarlanır mı diye düşünmekten kendimi alamıyorum.
Bu seçim öncekilerden çok farklı olacak, ince hesaplar yapılacak, teknoloji ve her türlü cinlik veya profesyonellik öne çıkacak… Özellikle bileşim ve yazılım teknolojisini profesyonelce kullanabilenin seçim sonuçlarını etkileyeceği çok açık…
Kuşkusuz, siyaset kazanı daha da kaynayacak, kişisel ve toplumsal çıkarlar çarpışacak; iktidar elindeki gücü kullanırken, muhalefette iyi bir organizasyonla ona karşı koymaya çalışacak. Hepsinden önemlisi de sandık güvenliğini teknolojinin yardımıyla sağlayabilen kazanacaktır. Bu seçimde muhalefetin sandık görevlilerine büyük iş düşecektir. Sandık başından hiçbir şekilde ayrılmamalı, tutanakları resimlemeli hatta videoya çekmeleri, oy çuvallarının seçim kurullarına giderken yanlarında olmaları en basit güvenlik kuralları olmalıdır. Bunun en güzel örneğini İstanbul seçimlerinde Canan Kaftancıoğlu ve ekibi vermişti.
Demokrasilerde sandığa sahip çıkılmak son derece önemlidir. Sandıkta görevli olanların çok iyi eğitilmeleri önceliklidir.
Kısacası 14 Mayıs’ta çok kritik bir seçim yaşayacağız.
Depremler, sel baskınları, yaşamını yitirenler, cesetleri bulunamayanlar, kayıplar, yeni ihaleler derken bundan böyle artık her şey seçime endeksli olacak…
İktidar devam edecek mi; muhalefet yeni bir demokratik düzen getirecek mi?
Şimdilerde bunların yanıtını verebilmek gerçekten çok zor görünüyor. Yoksa cumhuriyetin ikinci yüzyılına daha farklı, aydınlanmayı benimsemiş olarak mı gireceğiz?
Umut etmek güzel de nasıl bir gerçekle veya olup bittiyle karışılacağımızı bilebilmek hiçte kolay değil.
Kaba tabirle ya herrü ya merrü!..
Yüksek Seçim Kurulu seçimin nasıl olacağını, seçmen listelerinin 19 Mart’ta askıya çıkarılacağını, cumhurbaşkanı adaylığı için son başvurunun 23 Mart’ta, siyasi partilerin ve bağımsız aday listelerin 14 Nisanda verileceğini, itiraz tarihlerini belirlemesine rağmen bazı çevreler yine de kuşkularını dile getirdiler. Seçimin güvence altına olması için parmak boyasının yeniden gündeme getirilmesi kabul edilmedi. Deprem ve sel bölgelerindeki seçimin nasıl olacağı, seçim bölgelerinden gidenlerin nasıl oy kullanacakları, Suriyelilerin ne olacağı ve yurt dışında oy verme işlemleri de ortaya atılan kuşkuların başında geldi. Basından öğrendiğimiz kadarıyla bu seçimde yurt dışı ülkelerden Brezilya, Malezya, Belarus, Litvanya, Estonya, Fas, Karadağ, Güney Kore, Slovakya, Tanzanya, Portekiz Afganistan, Pakistan, Libya gibi ülkedeki vatandaşlar oy kullanabileceklermiş… Meğer o ülkelerde ne çok vatandaşımız yaşıyormuş!..
Ancak o ülkelere siyasi partiler müşahit göndermeleri olanaksız olduğundan yapılan oylar ne kadar sağlıklı olacağı da tartışılır…
Bu seçimde HDP’nin yanı sıra sol ağırlıklı partilerin oyların da etkili olacağı sanılır. Sol partilerden Emek ve Özgürlük ittifakı, Emekçi Hareket, Türkiye İşçi, Türkiye Komünist, Toplumsal Özgürlük gibi partilerin de oyları artmıştır. Özellikle Halkların Demokratik Partisi (HDP) önceki seçimlerde olduğu gibi; yine kilit parti olacağı açıktır. Ancak HDP’nin seçim öncesi kapatılarak seçime girememesi olasılığı da göz ardı edilmemelidir. Böyle bir durumda sol partilerle ittifak içerisinde olan HDP mutlaka bunun önlemini alarak seçime girme hesapları yaptığı da düşünülmelidir. Güneydoğunun bu güçlü ve aynı zamanda meclisin üçüncü partisi Türkiye partisi olduklarını yeri geldikçe açıklamışlardı.
Seçim yaklaştıkça bu kez dinci cemaat ve tarikatların öne çıktığı veya bazılarının onlardan yardım bekledikleri de görülüyor. Ancak cumhuriyetin ilk yıllarında 677 sayı ve 30.11 1925 günlü “Tekke ve zaviyelerle türbelerin seddine ve türbedarlıklarla bir takım unvanların men ve ılgasına dair” olan yasa yürürlüktedir. Bu yasaya göre cemaat ve tarikatlar bunu delerek vakıf veya dernek olarak varlıklarını sürdürmektedirler. Bunlardan geçmişi oldukça karanlık, Hizbullah’ın uzantısı olduğu söylenen Hüda Partisi (Allahın Partisi!) ile bazılarının ittifak görüşmeleri yaptıklarını basından öğreniyoruz. Onların yanı sıra Adıyaman ve Sivrihisar’da üstlenmiş bir de Menzilciler var deniliyor.
Cumhuriyetin ikinci yüzyılının acı gerçekleri…
Onların yanı sıra işlevlerini tamamlamış, günümüzde tabela partisi olmaktan öteye gidemeyen ANAP; DSP gibi partilerde neredeyse gözde oldular. Erbakan’ın oğlunun Yeni Refah Partisini de onlara eklemek mümkün… Ne gariptir bu cemaat ve partilerde yeri geldiğince kadın haklarına karşı olduklarını sözle ifade ediyorlar.
Bunlardan medet ummanın bir gereği var mı; yoksa korkunun ifadesi mi?
Bilemeyiz…
Bu seçimde Cumhuriyet ve Millet ittifaklarının mücadele edeceği düşünürken bir de onlara CHP’den ayrılan Muharrem İnce’nin Memleket Partisi katıldı.
Muharrem İnce olayı diğerlerinden çok farklı bir yere koymalıdır. Önceki seçimde CHP’nin cumhurbaşkanı adayı olan İnce seçimi kıl payı kaçırmış, seçim günü ortadan kaybolmuş, aldığı olayların peşine düşememişti. Cumhurbaşkanlığına adaylığını koyabilmesi için vatandaşın yüz bin oyuna ihtiyacı var. Bu oylar nasıl alacak derseniz; vatandaşlar yaşadıkları yerlerdeki ilçe seçim kurullarına kimlikleri ile gidip imza vermeleri gerekiyor. Onların dışında daha birkaç aday daha var. Büyük olasılıkla onların adaylıkları oy bölmekten öteye gitmeyecek. Belki o da bir taktik…
Bütün bunlar göz önüne alındığında bu seçimin öncekilerden çok farklı veya renkli olacağı da açıkça görülüyor.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 25 | 19 | 3 | 3 | 52 | 19 | 60 | +33 |
2 | Fenerbahçe | 24 | 17 | 4 | 3 | 61 | 26 | 54 | +35 |
3 | Beşiktaş | 25 | 14 | 4 | 7 | 45 | 25 | 49 | +20 |
4 | Adana Demirspor | 25 | 12 | 4 | 9 | 47 | 27 | 45 | +20 |
5 | Trabzonspor | 25 | 13 | 7 | 5 | 42 | 32 | 44 | +10 |
6 | Başakşehir FK | 24 | 12 | 7 | 5 | 34 | 26 | 41 | +8 |
7 | Kayserispor | 25 | 12 | 11 | 2 | 39 | 36 | 38 | +3 |
8 | Konyaspor | 25 | 8 | 7 | 10 | 29 | 27 | 34 | +2 |
9 | Fatih Karagümrük | 24 | 7 | 7 | 10 | 51 | 47 | 31 | +4 |
10 | Antalyaspor | 25 | 8 | 13 | 4 | 32 | 40 | 28 | -8 |
11 | Alanyaspor | 25 | 7 | 11 | 7 | 35 | 46 | 28 | -11 |
12 | Sivasspor | 25 | 7 | 12 | 6 | 31 | 38 | 27 | -7 |
13 | Kasımpaşa | 25 | 7 | 13 | 5 | 31 | 44 | 26 | -13 |
14 | Gaziantep FK | 25 | 6 | 12 | 7 | 31 | 39 | 25 | -8 |
15 | MKE Ankaragücü | 24 | 7 | 13 | 4 | 27 | 37 | 25 | -10 |
16 | İstanbulspor | 24 | 7 | 14 | 3 | 27 | 48 | 24 | -21 |
17 | Giresunspor | 24 | 5 | 11 | 8 | 23 | 42 | 23 | -19 |
18 | Hatayspor | 24 | 6 | 13 | 5 | 19 | 47 | 23 | -28 |
19 | Ümraniyespor | 25 | 5 | 13 | 7 | 33 | 43 | 22 | -10 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Samsunspor | 26 | 15 | 2 | 9 | 46 | 19 | 54 | +27 |
2 | Eyüpspor | 26 | 16 | 5 | 5 | 34 | 18 | 53 | +16 |
3 | Pendikspor | 26 | 13 | 5 | 8 | 40 | 21 | 47 | +19 |
4 | Çaykur Rizespor | 25 | 12 | 3 | 10 | 40 | 20 | 46 | +20 |
5 | Keçiörengücü | 26 | 13 | 6 | 7 | 42 | 30 | 46 | +12 |
6 | Sakaryaspor | 26 | 15 | 10 | 1 | 42 | 34 | 46 | +8 |
7 | Bodrumspor | 26 | 12 | 9 | 5 | 39 | 28 | 41 | +11 |
8 | Manisa FK | 25 | 10 | 6 | 9 | 34 | 28 | 39 | +6 |
9 | Boluspor | 25 | 10 | 7 | 8 | 30 | 29 | 38 | +1 |
10 | Bandırmaspor | 25 | 10 | 8 | 7 | 37 | 40 | 37 | -3 |
11 | Göztepe | 25 | 10 | 9 | 5 | 24 | 20 | 35 | +4 |
12 | Tuzlaspor | 26 | 8 | 14 | 4 | 31 | 39 | 28 | -8 |
13 | Altay | 26 | 7 | 11 | 8 | 28 | 33 | 25 | -5 |
14 | Adanaspor | 26 | 6 | 13 | 7 | 32 | 46 | 25 | -14 |
15 | Erzurumspor FK | 25 | 7 | 12 | 6 | 28 | 35 | 24 | -7 |
16 | Altınordu | 25 | 5 | 15 | 5 | 22 | 43 | 20 | -21 |
17 | Gençlerbirliği | 25 | 4 | 16 | 5 | 26 | 43 | 17 | -17 |
18 | Denizlispor | 26 | 5 | 16 | 5 | 25 | 45 | 17 | -20 |
19 | Yeni Malatyaspor | 26 | 4 | 15 | 7 | 22 | 51 | 16 | -29 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kocaelispor | 27 | 17 | 3 | 7 | 55 | 25 | 58 | +30 |
2 | Van Spor FK | 27 | 16 | 4 | 7 | 38 | 18 | 55 | +20 |
3 | Bucaspor 1928 | 27 | 15 | 4 | 8 | 41 | 17 | 53 | +24 |
4 | Ankara Demirspor | 27 | 15 | 5 | 7 | 46 | 20 | 52 | +26 |
5 | 1461 Trabzon FK | 27 | 15 | 5 | 7 | 37 | 17 | 52 | +20 |
6 | İskenderunspor A.Ş. | 27 | 15 | 5 | 7 | 38 | 22 | 52 | +16 |
7 | Karacabey Belediye Spor | 27 | 13 | 5 | 9 | 37 | 23 | 48 | +14 |
8 | Zonguldak Kömürspor | 27 | 13 | 10 | 4 | 31 | 29 | 43 | +2 |
9 | Serik Belediyespor | 27 | 10 | 8 | 9 | 36 | 30 | 36 | +6 |
10 | Kırklarelispor | 27 | 8 | 9 | 10 | 24 | 23 | 34 | +1 |
11 | Fethiyespor | 27 | 9 | 12 | 6 | 29 | 37 | 33 | -8 |
12 | Sarıyer | 27 | 7 | 10 | 10 | 29 | 37 | 31 | -8 |
13 | Kırşehir FSK | 27 | 6 | 9 | 12 | 25 | 30 | 30 | -5 |
14 | Etimesgut Belediyespor | 27 | 7 | 11 | 9 | 30 | 38 | 30 | -8 |
15 | Kastamonuspor | 27 | 7 | 14 | 6 | 25 | 36 | 27 | -11 |
16 | Adıyaman FK | 26 | 5 | 13 | 8 | 22 | 37 | 23 | -15 |
17 | Uşak Spor | 27 | 5 | 17 | 5 | 22 | 47 | 20 | -25 |
18 | Balıkesirspor | 27 | 4 | 15 | 8 | 19 | 43 | 17 | -24 |
19 | Diyarbekir Spor | 26 | 2 | 15 | 9 | 18 | 46 | 15 | -28 |
20 | Pazarspor | 27 | 1 | 16 | 10 | 17 | 44 | 13 | -27 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Yeni Mersin İY | 24 | 15 | 3 | 6 | 31 | 13 | 51 | +18 |
2 | Karaköprü Belediyespor | 24 | 13 | 6 | 5 | 34 | 20 | 44 | +14 |
3 | 52 Orduspor FK | 24 | 13 | 6 | 5 | 37 | 24 | 44 | +13 |
4 | Belediye Derincespor | 24 | 12 | 4 | 8 | 33 | 22 | 44 | +11 |
5 | Belediye Kütahyaspor | 24 | 11 | 3 | 10 | 37 | 24 | 43 | +13 |
6 | Karşıyaka | 24 | 11 | 6 | 7 | 31 | 18 | 40 | +13 |
7 | Nevşehir Belediyespor | 24 | 11 | 6 | 7 | 34 | 27 | 40 | +7 |
8 | 1954 Kelkit Bld.Spor | 24 | 7 | 6 | 11 | 21 | 19 | 32 | +2 |
9 | Hacettepe 1945 | 24 | 8 | 10 | 6 | 31 | 32 | 30 | -1 |
10 | Ağrı 1970 Spor | 24 | 7 | 8 | 9 | 19 | 22 | 30 | -3 |
11 | Elazığspor | 24 | 8 | 10 | 6 | 27 | 33 | 30 | -6 |
12 | 1922 Konyaspor | 24 | 8 | 12 | 4 | 25 | 35 | 28 | -10 |
13 | Çatalcaspor | 24 | 7 | 12 | 5 | 27 | 31 | 26 | -4 |
14 | Amasyaspor Futbol Kulübü | 24 | 6 | 11 | 7 | 21 | 31 | 25 | -10 |
15 | Şile Yıldızspor | 24 | 4 | 10 | 10 | 19 | 31 | 22 | -12 |
16 | Edirnespor | 24 | 6 | 16 | 2 | 19 | 36 | 20 | -17 |
17 | Yomraspor | 24 | 4 | 13 | 7 | 18 | 27 | 19 | -9 |
18 | Eskişehirspor | 24 | 4 | 13 | 7 | 27 | 46 | 19 | -19 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
02/04/2023 | Başakşehir FK | vs | MKE Ankaragücü |
02/04/2023 | Fenerbahçe | vs | Beşiktaş |
02/04/2023 | Galatasaray | vs | Adana Demirspor |
02/04/2023 | Giresunspor | vs | Alanyaspor |
02/04/2023 | İstanbulspor | vs | Fatih Karagümrük |
02/04/2023 | Trabzonspor | vs | Kayserispor |
02/04/2023 | Ümraniyespor | vs | Konyaspor |
09/04/2023 | Beşiktaş | vs | Giresunspor |
09/04/2023 | Fatih Karagümrük | vs | Fenerbahçe |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
24/03/2023 | Denizlispor | vs | Boluspor |
24/03/2023 | Samsunspor | vs | Altınordu |
25/03/2023 | Keçiörengücü | vs | Gençlerbirliği |
25/03/2023 | Tuzlaspor | vs | Göztepe |
25/03/2023 | Altay | vs | Manisa FK |
26/03/2023 | Bodrumspor | vs | Erzurumspor FK |
26/03/2023 | Eyüpspor | vs | Çaykur Rizespor |
28/03/2023 | Boluspor | vs | Samsunspor |
28/03/2023 | Altınordu | vs | Denizlispor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
25/03/2023 | Balıkesirspor | vs | Serik Belediyespor |
25/03/2023 | Fethiyespor | vs | Kocaelispor |
25/03/2023 | Kırklarelispor | vs | Bucaspor 1928 |
25/03/2023 | Pazarspor | vs | Kırşehir Futbol Spor Kulübü |
25/03/2023 | Uşak Spor | vs | Sarıyer |
25/03/2023 | Van Spor FK | vs | Karacabey Belediye Spor |
25/03/2023 | Zonguldak Kömürspor | vs | Etimesgut Belediyespor |
25/03/2023 | 1461 Trabzon FK | vs | Ankara Demirspor |
29/03/2023 | Bucaspor 1928 | vs | Uşak Spor |
29/03/2023 | Etimesgut Belediyespor | vs | Van Spor FK |
29/03/2023 | Sarıyer - Balıkesirspor | Balıkesirspor ligdeki son 12 maçında hiç kazanamadı | Sarıyer yenilmez |
29/03/2023 | Sarıyer - Adıyaman FK | Adıyaman FK ligde deplasmandaki son 13 maçında hiç kazanamadı | Sarıyer yenilmez |
29/03/2023 | Etimesgut Belediyespor - Van Spor FK | Van Spor FK ligdeki son 14 maçında hiç kaybetmedi | Van Spor FK yenilmez |
29/03/2023 | Ankara Demirspor - Diyarbekir Spor | Diyarbekir Spor ligde deplasmandaki son 14 maçında hiç kazanamadı | Ankara Demirspor yenilmez |
29/03/2023 | Bucaspor 1928 - Uşak Spor | Bucaspor 1928 ligde evindeki son 5 maçında hiç kaybetmedi | Bucaspor 1928 yenilmez |
29/03/2023 | Kırşehir Futbol Spor Kulübü - Fethiyespor | Kırşehir Futbol Spor Kulübü ligde evindeki son 6 maçında hiç kaybetmedi | Kırşehir Futbol Spor Kulübü yenilmez |
29/03/2023 | Serik Belediyespor - Pazarspor | Pazarspor ligdeki son 16 maçında hiç kazanamadı | Serik Belediyespor yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
25/03/2023 | Belediye Derincespor | vs | 52 Orduspor FK |
26/03/2023 | Edirnespor | vs | Karşıyaka |
26/03/2023 | Elazığspor | vs | Belediye Kütahyaspor |
26/03/2023 | Eskişehirspor | vs | 1954 Kelkit Bld.Spor |
26/03/2023 | Hacettepe 1945 | vs | Amasyaspor Futbol Kulübü |
26/03/2023 | Karaköprü Belediyespor | vs | Yomraspor |
26/03/2023 | Nevşehir Belediyespor | vs | Yeni Mersin İdman Yurdu |
26/03/2023 | Şile Yıldızspor | vs | Ağrı 1970 Spor |
26/03/2023 | 1922 Konyaspor | vs | Çatalcaspor |
26/03/2023 | Şile Yıldızspor - Ağrı 1970 Spor | Ağrı 1970 Spor ligdeki son 9 maçında hiç kazanamadı | Şile Yıldızspor yenilmez |
26/03/2023 | Edirnespor - Karşıyaka | Karşıyaka ligde deplasmandaki son 6 maçında hiç kazanamadı | Edirnespor yenilmez |