Bu yasaya göre:
Madde 1 – Türkiye sahillerinin bir noktasından diğerine emtia ve yolcu alıp nakletmek ve sahillerde limanlar dâhilinde veya beyninde cer ve kılavuzluk ve her hangi mahiyette olursa olsun bilcümle liman hidemâtını (görevliler) ifa etmek yalnız Türkiye sancağını hamil sefâin (gemiler) ve merakib-i münhasırdır (özel binilecek şeyler).
Ecnebi sefaini ancak memaliki ecnebiyeden (yabancı memleketlerden) almış oldukları yolcu ve hamuleyi (mallar) Türk liman ve limanlarına ihraç ederler ve Türk liman ve limanlarından ecnebi liman ve limanlarına gidecek yolcu ve hamuleyi de alırlar.
Madde 2 – Nehirler ve göller ve Marmara havzasıyla Boğazlarda bilumum kara sularıyla kara sularına dâhil bulunan körfez, liman koy vesairede vapur, römorkör istimbot, motorbot, mavna, salapurya ( ticaret eşyası taşıyan 10-15 tonluk üçgen yelkenli tekne)deniz vasıtaları), sandal, kayıtvelhasıl makine, yelken, kürek ile müteharrik merakibi kebire (büyük vasıtalar) ve sagire (küçük şeyler) ile tarak (kepçeli gemi), prizman, maçuna, algarina (denizden çıkarılan veya denize indirilen şeyler için kullanılan büyük vinçli gemi), şat (ağır yükleri taşımak için altı düz tekne) ve her nevi nakliye ve su dubaları limyo, sefaini tahlisiye ve emsali ile şamandıra, sal gibi sabit ve sabih (yüzen tekne) vesait bulundurmak ve bunlarla seyrüsefer ve nakliyat icra etmek suretleriyle ticaret hakkı Türkiye tebaasına münhasırdır.
Madde 3 – Kara suları dâhilinde balık, istiridye, midye, sünger, inci, mercan, sedef ve saire saydı, kum ve çakıl vesaire ihracı ve gerek sathı bahirde ve gerek ka'rı bahirde mevcut kazazede sefain ve merakiple (nakil vasıtası) enkazı metrukenin (eski enkaz) ihraç ve tahlisi dalgıçlık, arayıcılık, kılavuzluk, deniz bakkallığı, bilcümle Türk vesait ve merakibi bahriyesi derununda (içinde) kaptanlık, çarkçılık, kâtiplik, tayfalık ve amelelik ve saire icrası ve iskele, rıhtım hammallığı ve bilümum deniz esnaflığı icrası Türkiye tebaasına münhasırdır. Ancak, petrol hakkı sahibi yabancılar da Türk kara suları dâhilinde petrol arama ve üretim faaliyetlerini icra edebilirler.
Madde 4 – Hükümet, muvakkaten ve hiç bir hak temin etmemek şartıyla ecnebi tahlisiye gemilerinin ve petrol arama ve üretim faaliyetlerinde kullanılan deniz vasıtalarının icrayı sanat etmelerine ve Türk tahlisiye gemilerinde ecnebi mütehassıs ve kaptan ve tayfa istihdamına müsaade edebilir.
Madde 5 - (Değişik: 4854 - 24.4.2003 / m.1/B-3) Bu Kanunun 1 inci maddesi hükmüne aykırı olarak Türkiye limanları arasında kabotaj yapan gemiler ve yabancılara ait deniz taşıtlarına bir milyar lira idari para cezası verilir. Gemiler ve deniz taşıt araçları 1 inci maddenin ikinci fıkrası gereğince bir yıl Türkiye limanları için yük ve yolcu almak ve çıkarmaktan yasaklanır; Kanuna aykırı hareket eden gemi, bir denizcilik şirketine veya birden çok gemiye sahip olan bir veya birden çok şahsa ait olursa, yük ve yolcu almak ve çıkarmaktan yasaklama cezası, şirketin veya şahısların diğer gemilerine de uygulanır. Bu Kanunun 2 ve 3 üncü maddelerinde belirtilen yalnızca Türk vatandaşlarına tanınan hakları kullanan yabancılara iki yüz altmış milyon lira idari para cezası verilir. Suçun tekrarı halinde bu ceza iki kat olarak uygulanır.
Birinci fıkrada yazılı olan idari para cezalarıyla yasaklamalar o yerin en büyük mülki amiri tarafından verilir. Derhal ve defaten idari para cezasını ödemeyen veya bu hususta teminat ve kefalet göstermeyen gemiler ve diğer deniz vasıtaları seferden ve faaliyetten alıkonulur. Para cezasına ve yasaklamaya ilişkin kararlar deniz taşıtları için kaptana veya ilgilisine, diğer eylemler için faile 11.2.1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. Bu kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz, idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz. İtiraz üzerine verilen karar kesindir. İtiraz, zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinde inceleme yapılarak en kısa sürede sonuçlandırılır. Bu Kanuna göre verilen idari para cezaları 21.7.1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur. Yasaklama kararı idare mahkemesi kararının kesinleşmesinden sonra uygulanır.
Madde 6 - İşbu kanun ahkâmı 1 Temmuz 1926 tarihinden muteberdir.
Madde 7 - İşbu kanunun icrasına Ticaret ve Adliye Vekilleri memurdur.
1 Temmuz 1926 tarihinde yürürlüğe giren Kabotaj Kanunu ile 8333 Km’lik kıyı şeridi olan ve üç yanı denizlerle çevrili Türk karasularında yolcu ve yük taşıma hakkı yalnızca Türk gemilerine verilerek denizlerinde bağımsızlığı sağlanmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti millî ekonomiyi öne çıkararak yabancıların Osmanlı döneminde kapitülasyonlardan yararlanarak kurdukları ticaret işletmelerini satın alarak millîleştirme (devletleştirme) girişimlerine de başlamıştır. Böylece İktisat Kongresinde alınan kararlar ve Kabotaj Kanunu doğrultusunda Türk karasularında yabancı devletlere ait gemilerin ticari faaliyetleri engellenmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti kıyılarının bir ucundan diğerine yolcu ve yük taşımak, limanlarında römorkör kılavuzluğu yapmak başta olmak üzere her türlü hizmet Türk gemilerinin olmuştur. Onun yanı sıra Türkiye karasularında her türlü deniz ürünlerinin elde edilmesi, denizden kum, çakıl çıkarılması, dalgıçlık hizmetleri de bu kapsamdadır.
TBMM tarafından 20 Nisan 1926 tarihinde kabul edilen, aynı yılın 1 Temmuz’unda yürürlüğe giren ve günümüzde pek az kişinin bildiği Kabotaj Bayramı en azından diğerleri kadar önemli bir bayramdır.
Üç tarafı denizlerle çevrili Anadolu’da bunu bir uygarlık olarak gören Atatürk hükümet programını 1937 yılında açıklarken “Denizcilik sadece ulaştırma işi değil, iktisadi iş olarak anlaşılacak ve tersaneler, gemiler, limanlar ve iskeleler inşa edilecek, deniz sporları kulüpleri kurulacak ve korunup geliştirilecektir” diyerek konunun önemini bir kez daha vurgulamıştır.
Kabotaj veya Denizcilik Bayramı olarak kutlanan bu bayramın denizciliğimizin tanıtılması, sevdirilmesi ve yaygınlaştırılması son derece önemlidir. II. Dünya Savaşının ardından ABD az gelişmiş veya savaşta ekonomisi bozulan ülkelere Marshall yardımı adı altında yaptığı yardımla karayollarına, kara taşıtlarına ve ziraat araçlarına öncelik tanıyınca demiryollarıyla denizyolları geri plana itilmiştir. O günlerin yanlış politikasının sonucu olarak Türkiye’nin de denizcilik sektörü büyük zarar görmüş, neredeyse özel şirketler dışında hemen hemen ortadan kalkmıştır. Dolayısıyla İstanbul’da Boğaziçi iskeleleri arasında yolcu taşıyan, bir zamanlar Şirketi Hayriye’nin sonra da Devlet Deniz Yollarının vapurları da ortadan kalkmıştır. Karadeniz’den Akdeniz’in en uç noktasındaki limanlar arasında yolcu ve yük taşıyan gemiler de seferlerini iptal etmiştir. Bir zamanların İstanbul, Ankara gibi benim de seyahat edebildiğim yolcu gemileri ya satıldılar, ya da kızağa çekildiler.
Gönül ister ki; Kabotaj Bayramı ile denizciliğimiz yeniden eski günlerine döner, limanlarımız arasında yolcu ve yük taşımacılığı önem kazanır.