*31 Mart 2019 Yerel seçimleri 1989 Yerel seçimlerine ne kadar benziyor?

*Bu seçimin kazananı kim?

*HDP Eş Genel başkanı Sezai Temelli Haklı mı Çıktı?

*Selahattin Demirtaş’ın bir tek cümlesi yetti..

DATÇA HAVADİS/Haber Analiz/ORHAN KESKİNSOY: Bazıları, 31 Mart 2019 seçimleriyle 1989 yerel seçimlerini birbirine benzetiyor. Bir yanıyla benziyor, bir yanıyla hiç ama hiç benzemiyor. Benzerlik, zamanın çok güçlü iktidarı ANAP(Anavatan partisi) bu seçimlerde büyük bir yenilgi almış, ondan sonra da bir daha da toparlanamamıştır. Benzemeyen tarafı ise, o zamanın iktidarı hiç değilse ülke ölçüleri içinde daha demokratik davranabiliyordu. Çirkin bir ağzı, kural dışı hareketleri yoktu. Yerel seçimlerde, kazananın hakkını hemen teslim etmişti. Siz bu yazıyı okuduğunuzda, Türkiye’de hala belediye başkanlarının mazbataları verilmiş mi, verilmemiş mi durumunda mı, yoksa çıkmış mı olacağız? O da bilinmiyor.

            Yeri gelmişken, biraz nostalji yapalım ve 26 Mart 1989 yerel seçim sonuçlarına bir bakalım:

            PARTİNİN ADI                                       ALDIĞI OY       YÜZDESİ          KAZANDIĞI BELD.

SHP (Sosyal Demokrat halkçı Parti)               4.402.173          %32,76                       652

ANAP (Anavatan partisi)                                  3,190,396             23,74                       570

DYP (Doğru Yol partisi)                                     3,155,694            23,48                       550

RP (Refah partisi)                                              1,174,454              8,75                         74

DSP (Demokratik Sol Parti)                                 868,027               6,46                        37

MÇP (MHP)Milliyetçi Çalışma Partisi)                405,944               3.02                        24

Bağımsızlar                                                           175,188              1,30                         70

IDP (Islahatçı Demokrasi partisi)                          67,591              0,50                            7

            Bu seçimlerde SHP 39 şehir belediyesi kazanırken, zamanındaki 8 büyük şehirin 6 sını da kazandı.

            O zamanki İstanbul seçimlerine gelmeden önemli bir hususu açıklamak istiyorum. Yukarıdaki tabloya bakarsanız, o günün koşullarında, bugüne göre çok daha demokratik seçimler yapılıyormuş. Bakar mısınız ; %0.5 alan bir parti 7 Belediye başkanı kazanıyor….      

            Çok tartışıldığı için 26 mart 1989  İstanbul Seçim sonuçlarına da bir bakalım:

SHP                 Nurettin Sözen            818,756           %35,95

ANAP               Bedreddin Dalan        594,845           %35,95

DYP                 Vural Arıkan               315,591           %13,86

RP                   Bahri Zengin               238,745           %10,48

            31 MART 2019 SEÇİMLERİ

            Geçen seçimlere göre bakıldığında, hemen hemen Türkiye’nin tüm büyükşehirlerini CHP’nin kazandığı görünüyor. (Adana, Ankara, Antalya, Ardahan, Artvin , Aydın, Bilecik, Bolu, Burdur, Çanakkale, Edirne, Eskişehir, Hatay, İstanbul, İzmir, Kırşehir, Mersin, Muğla, Sinop, Tekirdağ, Yalova)

            Bu şehirlerin  toplam nüfusu 40 milyon. Türkiye geneline bakıldığında,bu şehirler dışındaki kazanılan belediyelerle, Türkiye’nin yaklaşık %60’ına CHP li belediyeler, ya da Millet İttifakı hizmet götürecek. Bu iktidarı panikleten en büyük olay! Çünkü ulufe dağıtın gibi kömürleri, belediye kaynaklarından yandaş medyayı destekleme, yandaş ve milletin a..na koyan müteahhitlere kaynak kesiliyor. Çırpınma bundandır.

            Türkiye geneline baktığımızda, CHP nin aldığı oy, %30,5 gibi. AKP hala %44 lerde. Yani Cumhur ittifakı hala %50 nin üzerinde… CHP bir zafer kazanmış değildir. Ancak, doğru siyaset sonucunda, bu başarıyı elde etmiştir. Peki doğru siyaseti neydi?

            İYİ Parti’nin çekimser kalmasına rağmen, Kürt seçmenle arasına mesafe koymamıştır. Yine kendi solundaki kesimleri incitecek davranışlardan kaçınmıştır.

            HDP, Eş Genel başkanı Sezai Temelli doğru söylemiştir  “Eğer Ankara’yı, İstanbul’u, Adana’yı, Mersin’i … kim kazanacaksa HDP’nin oylarıyla kazanacaktır. ”Bu doğrudur. Ama eksiktir.

            Selahattin Demirtaş’ın şu cümlesi en az 5-6 büyük şehirin alınmasında çok etkili olmuştur ”Bağrınıza taş basın, gidin demokrasi güçlerinden yana olanlara oy verin!” çok anlamlı ve etkilidir.

            Bundan dolayı oyları %4,5 gibi görünse de, bu seçimin galibi Selahattin Demirtaş’tır.

            %11 lere varan oyları %4,5 olmuştur, ancak AKP’ye darbe vurmaya yetmiştir.

            Seçimin diğer galibi ise, yıldız gibi parlayan Ekrem İmamoğlu’dur

            Seçimin kaybedeni, DSP ve CHP’den oraya giden Sarıgül gibi siyasi mevtalardır!

CHP’nin görünen bir başarısı yoktur denemez, ancak abartılacak bir durum yoktur. Yine kendi oylarını almış, bir milim kımıldamamıştır. Çıkın HDP’nin %4-5 oyunu CHP’nin oyu bellidir.

            MUĞLA’DA NİYE BÖYLE OLDU?

            Muğla İlinin 2014 Yerel Seçim Sonuçlarını bir kez daha anımsayalım:

            Seçime katılım %90,6 dır. Osman Gürün ezip geçmiştir. İşte o seçimin sonuçları

CHP     %49,12                        272,803

AKP      %28,98                        160,937

MHP    %18,01                        100,035

HDP     %1,57                               8,707

            31 Mart 2019 seçimleri

CHP     Osman Gürün             %36,20            213,312

AKP      Nil Hıdır                      %28,29            166,674

Behçet Saatcı                         %26,20            154,386

Mehmet Kocadon                                             21,704

BTB                                                                    17,870

En büyük sürpriz budur bana göre..

   Daha çok erken, birçok yorum yapılacaktır. Ancak, yok oyumuzu böldüler, yok şu yok bu. Demek ki Osman başkan biraz yıpranmış. Bunu seçimlerden önce atanma yapılmadan parti içinden bazıları da söylemişti. Ama yine de ipi göğüslemesini bildi.

 İleride daha ayrıntılı sosyolojik incelemelerde bulunacağız…

Gelelim Datça seçimlerine…

            2014 Datça yerel seçim Sonuçları:

CHP     Şener Tokcan              %46,02            5463

AKP      Günay Cennet             %35,04            4160

MHP    Tuncay Korkmaz         %13,70            1626

HDP     Selim Şimşek              %2,55                 303

            31 Mart 2019 Datça Yerel seçim Sonuçları

Parti adı         Beld.BŞK                    Yüzdesi           aldığı oy         Beld.Meclisi

CHP                 Gürsel Uçar                %55,56            7757                %48,90

MHP(AKP)       Feyzullah Gülada        %40,02            5587                %36,81

İYİ PARTİ         Levent Aslan               %2,81                 368

            Eğilip bükmeye gerek yok. Datça Muğla ve çevresi dahil, Türkiye’nin CHP açısından en başarılı ilçesi olmuştur. Bir önceki yerel seçimlerindeki oyunu 9 puan arttırmıştır. Tabii şöyle diyenler de olabilir. 2018 seçimlerinde, Datça’da Millet İttifak’ının oyu %64,5(10,501) Cumhur İttifak’ının oyu ise %21,7 (3538) Yine Muharrem İnce’nin oyu 10,573,(%65) R.T.Erdoğan’ın oyu 3246’dır. Bu duruma göre MHP ittifak oylarını arttırmıştır. Burada İYİ Parti oylarına sahip çıkamamıştır. Ya da CHP’ye değil, MHP’ye gitmiş oyları. Ben demiyorum, sayılar öyle söylüyor!

            2018 seçimlerine göre CHP’nin Datça oyları 8336(bu zirvedir) oraya bakıp oylar azalmış diyecekler çıkabilir. Ancak her seçim kendi koşullarında değerlendirilmelidir.

            Sonuç olarak; Datça’da CHP çok başarılıdır. Ancak bunu Muğla büyükşehir için söyleyemiyoruz

            Bir son not daha, her ne kadar Datça Belediye Başkanı Gürsel Uçar’a verilen oylar Osman Gürün’ün oylarından fazla ise de Muğla geneline bakıldığında, Osman Gürün en büyük desteği Datça’dan almıştır.

            Ula’da, Yatağan’da, Dalaman’da neler olmuştur? Niye olmuştur? Bunu milletvekillerine ve genel merkeze ileride soracağız!