Bugun...


Erdem Yücel

facebook-paylas
Natali Papanigitidis beni anılarımla baş başa bıraktı!
Tarih: 21-04-2024 09:59:00 Güncelleme: 21-04-2024 09:59:00


 Kuzguncuklu Natali Papanigitidis’in “Tüm İstanbullulara selam olsun eski İstanbul’a özlem dolu yazısı beni geçmiş yıllara götürdü.
Natali yazısına şöyle başlamıştı:  
“Ben Kuzguncuk da doğdum. Büyükada, Kuzguncuk ve Suadiye üçgeninde büyüdüm. Birçok akrabamız karşı yakada otururdu. İstanbul’da oturuyorlar diyorlardı karşıya...”
Gerçekten de Boğazın Anadolu yakasında oturanlar karşı yakaya İstanbul derlerdi. Anadolu yakasından karşıya geçmek için vapura binenlere nereye gidiyorsun diye sorulduğunda İstanbul’a derlerdi. O zaman Boğazın Anadolu yakasında yaşayanlara ne denirdi? Bence onun yanıtı yoktu.
Natali’nin yazısına tekrar dönelim:
“İstanbul’u doyasıya yaşadım ailem sayesinde, köşe bucak tanıtarak gezdirdiler sağ olsunlar..
Marmara bambaşkadır.
Erguvanlar bezer baharda kıyılarını...
Ailem "eski" İstanbullu benim.
Eskiden kelimesinin içerisindeki anlam benim için son derece değerliydi, çünkü herkes fevkalade ve sihirliydi geçmişimde.
İstanbul'da bu sihirli insanları çok güzel muhafaza eden artıp çoğalan bir kraliçeydi...
Baktığımız her yüz aydınlık parlak ve sadeydi. Duruluk dürüstlük vardı bakışlarında insanların.
Muhabbetliydi dilleri bu dostların, selamsız, hatırsız geçilmezdi.
Zararsızdı eş dost, konu komşu hayırsız değildi.
Hile karışmamıştı henüz yediğimiz içtiğimize, daha tatlı daha bereketliydi..
Çocuk olmak terbiye işiydi, onun bile bir adabı vardı. Misafir çocuk olmak, öyle uslu uslu oturmak demek hiç bir şey istememek demekti.
Göz hapsi denen şey bu olsa gerekti...
Çaktırmadan anne bir bakar, o bakıştan her şeyi anlardın.
 Oyalanacağımız şeyler kısıtlı olsa da çok iyi bilirdik oyalamayı kendimizi.
Ailemizi uslu durup, utandırmamayı dahi bilirdik küçükken biz.
Her gittiğimiz misafirlikte çocuk sıkılmasın diye bu fotoğrafları özel muhafazalarda, albümlerde bana tek tek anlatarak verirlerdi! Ben uslu uslu ve bu fotoğrafların ne denli değerli olduğunu bilerek saatlerce ince ayrıntılarıyla incelerdim.
Çünkü ailem, başkalarının da, aile albümlerine değer verirdi.
O zaman saygı vardı insana ve çocuklara, önemsenirdi herkes... Büyükler kitaptan müzikten sanattan sohbet ederlerdi keyifli sohbetlerdi.
Misafirin arzusunda müzik çalınırdı.
Ev sahibinin yeteneği varsa mutlaka bir müzik aleti çalardı. En sevdiğim böyle akrabalarımıza olan ziyaretlerimizdi. Şarkılar söylenirdi.
Şiir okuyan dost meclisleri vardı, fıkra ise sohbetlerin ilacıydı. Televizyon asla açılmazdı. 
Çünkü insanlar bir birinin insanlığından tad alırdı... 
O günleri de, o güzel insanları da çok özledim! 
Huzur dolu bir masaldı sanki...
Eski İstanbullu olmak bir ayrıcalıktı, şimdi kime sorsanız herkes İstanbullu...
Kültürel zenginlik ve terbiye gerektirir bu şehir öyle kenarından kıyısından yakalamayla olmaz.
Rum, Ermeni, Musevi kimdir?
Bilir ve tanır İstanbullu...
Duyduğu ismin hangi kültürün parçası bilir.
Dini bayramlarından anlar, geleneklerinden haberdardır birbirlerinin kültürlerinden,
Saygı, hürmet, nezaket, önceliğidir İstanbullunun...
Hor görmez, alçak gönüllülük ruhunda vardır.
Sokak sokak bilir ve tanır şehrini.
Nerede hangi bina vardı bilir.
Hatta ne anısı vardır hangi köşe başında, dökülür dilinden her tanıdık manzarada...
Kapı önü sohbetlerini sever...
Sokak hayvanlarına değer verir.
Bahçelerden, bitkilerden, çiçeklerden anlar...
İstanbullu deniz kokusunu, rakı kokusunu, denizi ve deniz ürünlerini, zeytinyağlı yemekler, mezeleri çok sever.
Hele bir de "kız sen İstanbul'un neresindensin?" diyebileceği bir sevdiği varsa değmeyin keyfine...”


Benim gibi Kuzguncuklu olan Natali’nin yazısını birkaç kez okudum; bununla da yetinmeyerek sizlerle de paylaşmak istiyorum. 
Osmanlılarda İstanbul’un yozlaşmaması için bazı önlemler almışlardı. Büyükçekmece ve Bostancı’da  kontrol noktaları kurmuşlar. Şehre ancak izinle girilmesine özen göstermişler, Anadolu ve Rumeli’den gelenlerin yerleşmelerine izin verilmemişti. Bir bakıma günümüzün vizesini o zamanlar dönemlerde uygulamış, şehrin nüfusunu kontrol altına almışlardı.
İstanbullular İstanbullularla evlenerek ayrı bir kültür oluşturmuşlardı. Örneğin kaynaklara geçen   “Eski İstanbul Nezaketi” ve “İstanbul lehçesi” uzun süre devam etmiştir. Soylu bir aileden gelenlere beyzade, ilim yönünden ağırlıklı olanlara efendi denmiş, aile içerisinde eşler birbirlerine isimleriyle hitap etmemiş, bey veya hanım demişlerdir. Birbirleriyle selamlaşırken Arapça hitaplar yerine “Sabah veya akşam şerifleriniz hayırlı olsun” demişlerdi.
Natali’nin dediği gibi Kuzguncukta Rum’u, Ermeni’si ve Yahudi’si ile birlikte oluşturulan ortamı küçük yaşlarda bende yaşamıştım.  Büyüklerimin ve diğer ailelerin başka dinlerde olanlar hiçbir zaman birbirlerini kırmamışlardı. Herkes birbirine karşı saygılıydı. Dini bayramlarda, cenazelerde, hastalıklarda birlik olur, birbirlerine yardımcı olurlardı. 
Bu güzel insani ve dostluk ilişkileri; önce Türkiye’nin kara bir lekesi olan “Varlık vergisi”, sonrada 6-7 Eylül olaylarına ve onu izleyen hükümetin 1970’li yıllardaki aldığı ekonomik tedbirlere kadar sürdü. O güzel dostluklar bir anda sona erdi,  o Karagöz’ün dediği gibi “hâk ile yeksan” oldu.
Günümüz İstanbul’u artık eskisinden çok farklı, gelişen teknoloji, ekonomi, iç ve dış göçler dünyanın en güzel şehirlerinden biri olan İstanbul’u kültürünü, sosyal yaşantısını olumsuz yönde etkiledi. Buna rağmen İstanbul yine güzel ama yaşamda bir burukluk var. Doğası bütün tahribata rağmen yine güzel; tarihi anıtları ayaktaysa da eski İstanbullular yok... 
Yakın tarihlerde yazdığım gazetenin yöneticisi Kelaynak kuşları gibi azınlıkta kalan eski İstanbullularla söyleşi yapmamızı istemişti. Bizde arayıp taradık; beş altı aile dışında kimseyi bulamayınca yazıdan vazgeçmiştik.. Anlaşılan hayatta kalanlarda şehri terk edip gitmişlerdi. 
Kuzguncuklu bir ailenin çocuğu olarak 13 yıl öncesine kadar İstanbul'a dayandım ve sonra benimde burada artık  yerim yok diyerek bu güzel şehri terk ettim. Şimdilerde yaşadığım eski İstanbul’u görmek istediğimde, eski yazarları okuyor ve hepsinden  öte Yeşilçam filmlerini izleyerek Natali gibi  anılara dalıyorum. 

 



Bu yazı 337 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 32 28 1 3 73 20 87 +53
2 Fenerbahçe 32 27 1 4 85 28 85 +57
3 Trabzonspor 32 16 12 4 54 42 52 +12
4 Beşiktaş 33 15 12 6 44 38 51 +6
5 Çaykur Rizespor 32 14 12 6 43 47 48 -4
6 Başakşehir FK 32 13 12 7 42 38 46 +4
7 Kasımpaşa 32 13 12 7 55 57 46 -2
8 Sivasspor 32 11 10 11 38 43 44 -5
9 Antalyaspor 32 10 10 12 36 37 42 -1
10 Alanyaspor 32 10 10 12 41 46 42 -5
11 Adana Demirspor 32 9 10 13 48 43 40 +5
12 Samsunspor 32 10 14 8 36 42 38 -6
13 MKE Ankaragücü 33 8 12 13 40 43 37 -3
14 Kayserispor 32 10 12 10 36 45 37 -9
15 Konyaspor 32 8 12 12 34 45 36 -11
16 Hatayspor 32 7 13 12 36 44 33 -8
17 Gaziantep FK 32 8 17 7 35 50 31 -15
18 Fatih Karagümrük 32 7 16 9 35 41 30 -6
19 Pendikspor 32 7 16 9 36 64 30 -28
20 İstanbulspor 32 4 21 7 25 59 16 -34
Takım O G M B A Y P AV
1 Eyüpspor 30 22 6 2 70 27 68 +43
2 Göztepe 30 18 6 6 51 19 60 +32
3 Çorum FK 30 15 8 7 50 31 52 +19
4 Kocaelispor 30 15 8 7 45 34 52 +11
5 Sakaryaspor 30 14 7 9 43 30 51 +13
6 Bodrumspor 30 13 7 10 37 20 49 +17
7 Bandırmaspor 30 12 8 10 45 26 46 +19
8 Boluspor 30 13 10 7 28 32 46 -4
9 Gençlerbirliği 30 11 8 11 35 30 44 +5
10 Erzurumspor FK 30 11 8 11 28 25 41 +3
11 Manisa FK 31 8 11 12 38 37 36 +1
12 Keçiörengücü 30 9 12 9 27 36 36 -9
13 Şanlıurfaspor 30 8 12 10 27 31 34 -4
14 Ümraniyespor 30 9 14 7 33 42 34 -9
15 Tuzlaspor 30 8 14 8 31 45 32 -14
16 Adanaspor 30 9 16 5 24 42 32 -18
17 Altay 31 5 23 3 14 70 15 -56
18 Giresunspor 30 2 24 4 13 62 7 -49
Takım O G M B A Y P AV
1 Esenler Erokspor 33 23 5 5 74 28 74 +46
2 Van Spor FK 33 22 5 6 55 33 72 +22
3 Bucaspor 1928 33 20 4 9 50 22 69 +28
4 1461 Trabzon FK 33 19 6 8 62 33 65 +29
5 Yeni Mersin İdman Yurdu 33 16 7 10 47 27 58 +20
6 Ankaraspor 34 15 8 11 42 32 56 +10
7 Karacabey Belediye Spor 33 12 10 11 37 31 47 +6
8 Beyoğlu Yeniçarşıspor 33 13 13 7 42 34 46 +8
9 Ankara Demirspor 33 13 15 5 35 37 44 -2
10 Kırklarelispor 34 11 13 10 29 35 43 -6
11 Diyarbekir Spor 33 11 13 9 35 35 42 0
12 Altınordu 33 9 13 11 38 34 38 +4
13 Hes İlaç Afyonspor 33 9 13 11 21 34 38 -13
14 Nazilli Belediyespor 34 11 15 8 37 54 38 -17
15 Serik Belediyespor 33 9 14 10 28 37 37 -9
16 Zonguldak Kömürspor 33 9 16 8 35 53 32 -18
17 Kırşehir Futbol SK 33 5 21 7 29 65 22 -36
18 Bursaspor 33 5 20 8 24 59 20 -35
19 Adıyaman FK 33 3 24 6 22 59 15 -37
Takım O G M B A Y P AV
1 Kepezspor FAŞ 26 21 1 4 61 13 67 +48
2 Aliağa Futbol A.Ş. 27 18 0 9 54 15 63 +39
3 Ayvalıkgücü Belediyespor 26 13 6 7 36 23 46 +13
4 52 Orduspor FK 26 13 7 6 36 25 45 +11
5 İnegöl Kafkas GK 26 12 6 8 32 25 44 +7
6 Edirnespor 26 13 9 4 44 26 43 +18
7 K.Çekmece Sinopspor 27 10 10 7 38 28 37 +10
8 Mardin 1969 Spor 26 11 11 4 35 31 37 +4
9 Artvin Hopaspor 26 9 10 7 32 26 34 +6
10 Karabük İdmanyurdu Spor 26 10 12 4 24 38 34 -14
11 Talasgücü Belediyespor 26 8 14 4 28 41 28 -13
12 Kırıkkalegücü FK 26 7 14 5 25 35 26 -10
13 Gümüşhanespor 26 4 12 10 22 42 22 -20
14 Malatya Arguvanspor 26 2 20 4 13 51 10 -38
15 Tarsus İdman Yurdu 26 2 21 3 18 79 9 -61
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 20/04/2024 İstanbulspor vs Fatih Karagümrük
 20/04/2024 Konyaspor vs Alanyaspor
 20/04/2024 Kayserispor vs Trabzonspor
 20/04/2024 Samsunspor vs Adana Demirspor
 21/04/2024 Başakşehir FK vs Çaykur Rizespor
 21/04/2024 Antalyaspor vs Hatayspor
 21/04/2024 Galatasaray vs Pendikspor
 21/04/2024 Gaziantep FK vs Kasımpaşa
 22/04/2024 Sivasspor vs Fenerbahçe
 26/04/2024 Adana Demirspor vs Galatasaray
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 20/04/2024 Bandırmaspor vs Tuzlaspor
 20/04/2024 Giresunspor (H:1) vs Göztepe
 20/04/2024 Eyüpspor vs Boluspor
 21/04/2024 Bodrum FK vs Şanlıurfaspor
 21/04/2024 Çorum FK vs Adanaspor
 21/04/2024 Gençlerbirliği vs Erzurumspor FK
 21/04/2024 Sakaryaspor vs Keçiörengücü
 22/04/2024 Ümraniyespor vs Kocaelispor
 28/04/2024 Adanaspor vs Manisa FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/04/2024 Adıyaman FK vs 1461 Trabzon FK
 21/04/2024 Altınordu vs Yeni Mersin İdman Yurdu
 21/04/2024 Ankara Demirspor vs Diyarbekir Spor
 21/04/2024 Beyoğlu Yeniçarşıspor vs Van Spor FK
 21/04/2024 Bucaspor 1928 vs Esenler Erokspor
 21/04/2024 Bursaspor vs Hes İlaç Afyonspor
 21/04/2024 Kırşehir Futbol SK vs Kırklarelispor
 21/04/2024 Nazilli Belediyespor vs Karacabey Belediye Spor
 21/04/2024 Serik Belediyespor vs Zonguldak Kömürspor
 21/04/2024 Altınordu - Yeni Mersin İdman Yurdu Altınordu ligde evindeki son 6 maçında hiç kaybetmedi  Altınordu yenilmez
 21/04/2024 Ankara Demirspor - Diyarbekir Spor Ankara Demirspor ligdeki son 5 maçında hiç kazanamadı  Diyarbekir Spor yenilmez
 21/04/2024 Kırşehir Futbol SK - Kırklarelispor Kırşehir Futbol SK ligdeki son 7 maçında hiç kazanamadı  Kırklarelispor yenilmez
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/04/2024 Edirnespor vs Mardin 1969 Spor
 21/04/2024 İnegöl Kafkas GK vs Tarsus İdman Yurdu
 21/04/2024 Karabük İdmanyurdu Spor vs Malatya Arguvanspor
 21/04/2024 Kepezspor FAŞ vs Ayvalıkgücü Belediyespor
 21/04/2024 Kırıkkalegücü FK vs Gümüşhanespor
 21/04/2024 Talasgücü Belediyespor vs Artvin Hopaspor
 21/04/2024 52 Orduspor FK vs K.Çekmece Sinopspor
SON YORUMLANANLAR
resmi ilanlar
NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
YUKARI