Eskiden olduğu gibi günümüzde de basında Ramazan ayı geldiğinde konuyla ilgili bir şeyler yazılması adettendir.

Ramazan kameri yılın şabandan sonra, şevvalden önce gelen dokuzuncu ayın ismidir. İslam kaynakları Ramazan isminin verilmesinde birbirlerinden farklı görüşler ileri sürmüşlerdir. En fazla kabul görülen yoruma göre de bu ay sıcak mevsime rastladığından Araplar arasında bu isimle anılmıştır. Osmanlı döneminde bugünün gelişmiş teknikleri olmadığından Ramazanın gelişini İslam âlimleri, özellikle kadılar belirlerdi. Ramazanın gelişi ayın doğuşuyla bağlantılı olduğundan âlimler ve kadılar yüksek bir tepeye çıkarak ayı gözlemlerdi. Kendilerince Ramazanın geldiğine hükmedince de başta saray olmak üzere topluma müjdelerlerdi. Buna karşılık da kendileri ödüllendirilirdi.

Geçmişteki basında Ramazanın gelişinin yanı sıra hatırlı kişilerin kurduğu ramazan sofraları, gelenlere verilen diş kiraları,  ramazan davulcuları ve bekçi babalar anlatılırdı. Ardından da bu yazılar Bektaşi Babasının öyküleriyle sonlandırılırdı.  Geçmişte olduğu gibi bugünde gazetelerde Ramazan sayfaları düzenlenir,  konuyla ilgili dini öğütler verilir, kutsal yerlerin tanıtımı yapılır.

Ramazan yine aynı ama bir zamanların ramazan sofralarının, iftar sofralarının kurulması zorlaştı. Oruç tutanlar şimdi neyle oruç açacaklarını, sahurda ne yiyeceklerini düşünür oldular.

Osmanlı döneminde Ramazan ayı geldiğinde halkın çıkarlarının korunması için Narh Defterleri tutulurdu. Bu defterde halkın yararlanacağı yiyecekleri fiyatları değişmeyeceği belirlenirdi. Böylece halkın çıkarcılarla soyulmaları önlenirdi.

Günümüzde çok şey değişti.

Zam yağmuru altındaki ülkede elektrikten, doğal gaza, onlardan çarşı pazarlara kadar her şey pahalaştı. İnsanlar peş peşe gelen zamlar karşısında eziliyor.

Bir zamanlar Ramazan sofralarının vazgeçilmezlerinden hurma, zeytin, pastırma, peynir ile oruç açılır, ardından çorba, börek ve etli yemekler yenirdi. Oysa bugün marketler bir yana çarşı pazarlara çıkanlar taneyle patlıcan, kabak domates almaya çalışıyor, daha fazlasına bütçeleri elvermiyor. Basına bakıyorum; Domates 25-30 TL, dolmalık biber 50 TL, Patlıcan 34-40 TL, Salatalık 15-20 TL, Biber 40 TL, Kabak “5 TL, taze Fasulye, erik 600 TL. Artık bölünerek satılan lahananın ¼’ü 10 TL, Ramazan kolisi 200 Tl.  Market ve çarşı pazarlara göre değişen bu fiyatlara göre Ramazan bir yana en basit sofra nasıl kurulur?

Bu arada una ve şekere gelen zamlara söyleyecek söz bulamıyorum.

Ramazanın gelmesiyle ortaya yine fırsatçıların çıkacağı zama bir zam daha yapacakları da açıktır. Kısacası ekmekten, pideye, peynire, kırmızı etten tavuk etine, domatese, şekere, yeni zamların geleceği bekleniyor.

Bunu kim ve nasıl denetleyecek o da apayrı bir konu…

Büyük şehirlerde bazılarının geçmişte olduğu gibi çevre esnafın sırtına iftar sofraları yükleyip yüklemeyeceğini bilemiyoruz. Belki de çorba, kuru fasulye, pilav ve tatlıdan oluşacak menüler hazırlanacaktır. Zengin ve siyasi kesimlerin iftar sofralarının çok görkemli olacağı da açıktır. Büyük olasılıkla bazı kamu ve özel sektör yemekhanelerini kapatacak ve böylece  tasarrufa yöneleceklerdir!. Oruç tutmayanlara idari ve mahalle baskısının uygulanıp uygulanmayacağını bilemiyoruz. Okullarda bu yönde nasıl bir yöntemin uygulanacağını da önümüzdeki günlerde göreceğiz.

Bu ramazanda da bazı siyasiler önceden haber verilen, yiyecekler gönderilen evlere misafir olacaklarını, yere bağdaş kurup iftar edeceklerini de göreceğiz. Bugün en fakir evlerde bile insanların masada yemek yediklerini nedense unutuyor; mutlaka yer sofrasına önem veriyoruz. Bu arada bazı din bezirgânları da cübbeli şalvarlı olarak insanların topluca oturdukları mekânlara giderek dini telkinlerde bulunacakları, onları dine davet edecekleri de açıktır. Her zaman olduğu gibi bu yılda camilerin mahyalarında “Hoş geldin Ramazan” yazısını yine okuyacağız. Hoş mu geldi zorlu mu geldi oda ayrı bir yorum…