Orhan Keskinsoy / ARAŞTIRMA-İNCELEME: Ben folklorcu değilim. İyi bir türkü dinleyicisiyim. Ama çocukluğumda dinlediğim birçok türkünün bazı bölümlerinin çıkarıldığını, bazılarında ise değişiklik yapıldığını gözlemledim. Dahası da var. Günümüzde bazı şairlerin, bestekarların türkülerine başkalarına mal etme başladı…

            Hani ünlüdür, S.Eyüboğlu’nun sözü “Bir Anadolu türküsü duysam, şairliğimden utanırım…”

            Kıyısından, köşesinden, emperyalizmin ve egemenlerin türkülerle nasıl oynadığını anlatmak istiyorum.

            Öncelikle memleketim Çarşamba türkülerinden örnek vermek istiyorum.

            Çocukluğumda dinlediğim Çarşamba türkülerinin birinde (tam hangisi bilmiyorum) şöyle bir bölüm vardı “Deh de de yavrum (imanım) deh de basarlar bizi/ Saathane Meydanı’nda asarlar bizi…”

            Uzun süre bunun peşine düştüm. Sadece şunu bulabildim;

            Çarşamba’yı Sel Aldı türküsünün sonunda, şöyle geçiyor;

            “Süremedim yılgı karığı da Miliç düzüne. (yılgı(yılkı)ı karığı yılkı eşeğinin küçüğü)

            Huri melek olsan a kız bakmam yüzüne

            Deh de de imanım deh de basarlar bizi

            Saathane Meydanı’nda asarlar bizi

                                    Derleyen: Hikmet Gürcan, olarak geçiyor.

            Bu bana yetmedi.

            Benim dinlediğim başka türkü de geçiyordu sanırım (Bana Metin Erten yanıt verebilir..)

            SARMAŞIK BÜLBÜLLERİ (ATA BİNMİŞ GİDİYOR..)

            Sarmaşık bülbülleri de

            (Aman) Yavrum yiyeyim o dilleri,

            Açtı yeşil yapraklar da

            Aman tam muhabbet günleri

            Ata binmiş gidiyor

            Yosmam ata neler ediyor

            (Zöhrem ata neler ediyor)

            Uzun yolun tozları

            Yosmam atı berbat ediyor

            (Zöhrem atı berbat ediyor)

                        Ben Samsun’a mektup yazdım aynı da gelmedi

                        Ben Allah’a çok yalvardım rakip ölmedi

                                    Derleyen: Sırrı Sarısözen-Muzaffer Sarısözen

                        Bana göre nakarat bölümündeki o iki satır şöyle olmalı..

            Deh de de yavrum deh de basarlar bizi

            Saathane Meydanı’nda asarlar bizi…

                        Peki niye değiştirmiş olabilirler? Orası kafamı kurcaladı. Ben de peşine düştüm. Çünkü daha sonra vereceğim örnekler de yönetenlerin veya emperyalistlerin işine gelmiyordu Saathane meydanı.

                        Saathane Meydanı’ndaki o büyük çınarlar hala durmaktadır, Yani insanların asıldığı ulu çınarlar. Samsun’da görevliyken, o çınarlara bir plaket çakılarak, (artık insanlar asılmıyor. Bu çınar özgürlük çınarı gibi…) başaramadım

                        Bence en fazla idam İstiklal Mahkemesi dönemlerinde olmuş. Bundan sonra da idam çağrıştırmaması için(!) türküdeki bu bölüm kaybedilmiş. Ben de kaybedilmesin, söylensin istiyorum…

                        GELELİM ÖTEKİ ÇARPITMALARA…

            Vay göresim geldi sevdiğim seni

            Dumanlı dumanlı oy bizim eller….

                                    DOĞRUSU;

            Vay göresim geldi Berçenek  seni

                                    Aşık Mahzuni’nin köyü için yazdığı şiir ve bestedir. O köyü anımsamak istemiyorlar. O köyü söylerlerse, Mahzuni’yi de söylemek zorundalar…En azından değiştirildiği zaman…

                                    BEYAZ GÜL-KIRMIZI GÜL…

                        Beyaz gül kırmızı gül güller arasından gelir

                        Yarim giymiş beyaz asya Cuma namazından gelir…

                                    Doğrusu

                        Beyaz gül kırmızı gül, güller arasından gelir

                        Yarim giymiş beyaz asya, salına salına gelir…

            Yahu yarinin Cuma namazı neyine. O sevdalı. Namazla niyazla ne işi olabilir…

                                    TÜRKMEN GELİNİ

                        Gelini gelini Türkmen gelini

                        Ömrümde görmedim böyle gelini…

                                    DOĞRUSU

                        Gelini gelini Kürdün gelini’dir…..Buradaki Kürt yok sayılmıştır.

                        Yine Yılmaz Erdoğan’ın VİZONTELE filminin müziğini yapan Kardeş Türküler eseri ZEMAR (Ağıt) arabeskçiler elinde Leyla olup çıktı….

                        Bir örnek daha verip, burayı geçmek istiyorum. Şu ünlü arabeskçi İbo var ya, CANE CANE  diye bir türkü söyler…Türkünün son bölümünde Pir Sultan’dan söz eder. Bu kez Pir Sultan daha tehlikesiz görülmüş. Çünkü parça Şivan Perwer’e aittir… Şivan Perwer bir söyleşisinde, İbo’nun böyle hırsızlıklar yaptığını söyleyerek, sözünü şöyle bağlar ”Kıronun tekidir….”

                                    ZEYTİN YAĞLI YİYEMEM AMAN…

                        “Zeytinyağlı yiyemem aman

                         Basma da fistan giyemem aman!”

                        Öyle emperyalizm kokar ki…

                        Amerikanofil margarinlerinin, süt tozlarının ülkeye yayıldığı dönemlerdir. Z.yağı Anadolu topraklarının kutsalıdır. Burada onu kötüleme vardır. Burada basma vardır. Naylon yoktur. Bu konu hakkında ayrıca bir yazı hazırlıyorum.

                        Ama türkülerimiz bile bizi aşağılamak için yapılmış. Hala söylenir. Bu türküyü duyar duymaz kulaklarımı açar, üzülerek bir daha dinlerim.

                        Daha çok örnek var da ne demek istediğimi anlattım sanırım.

                        Türküleri türkü gibi dinlemeniz dileğiyle