(Adil Çulhaoğlu)
Kayseri’den yola çıkıp Felahiye-Özvatan  yolunda, taze biçilmiş ekin tarlaları arasında,sarı rengin hakim olduğu, yeşilin ve ağaçların tek tük  görülebildiği bozkırda irleyip, Akbaş Geçidi geçince, aşağıda yeşillikler arasında,vahayı  andıran bir vadide yer alıyor, Özvatan. Toros dağlarının devamı olan 2233 yüksekliğiyle Akdağ ve yamaçlarından süzülüp gelen,şehirin içinden geçen  Öz Dere vadiyi oluşturarak, Kızılırmak’a doğru akıyor. 

Tarihinin Hititler dönemine uzandığı Özvatan’da, Kızılırmak kenarında  Harsanız ve Zırha Kalelerinin Hitit  döneminde,  madenci¬lik ve ticaretle uğraşıldığı, M.Ö. 430 yıllarında ise,Zırha Kalesi'nin Roma hakimiyetine girmiş olduğu bilgileri edinilmiş.Özvatan’ın 1 km kuzeyindeki Bozhöyük’te orta tunç ve roma dönemi yapı kalıntıları bulunmuş.Yörenin,Kaniş-Kültepe’deki Asur Ticaret Kolonileri Başşehrinden kuzeye,Karadeniz’e giden kervan yolu güzergahında yer alması nedeniyle, tarih boyunca  önemini korumuş.  Kayseri Kültür Araştırmacılarının 1967 yılında yapmış olduğu araştırmada M.S.300-600 yıllarında Türklerin yöreye geldiği, mezar taşlarında rastlanan Türk isimlerinden ortaya çıkarılmış. Osmanlı kayıtlarında Yozgat Sancağına bağlı Kaleköy adıyla yer alıyormuş, Özvatan. Çukur adıyla 1890 yılında, şimdiki adı Güneşli olan  Muncusun’a bağlı iken, 1956 yılında Nahiye,1990 yılında ise Özvatan adıyla ilçe olmuş.
Çamlık Tepesinin yamacı kaysı,armut, elma,ceviz ve üzüm bağlarıyla bezeli. Şehrin panaromik görüntüsü etkileyici. Şehrin en eski yeri,Kale mahallesindeki Hüseyin  Ağa Konağı, önce terk edilmiş olmasına rağmen, taş,kerpiç ve ahşap işçiliği ihtişamından bir şey kaybetmemiş.Kırmızı renkte yemişleriye dikkatimi çeken çallıgillerden gilamore dere kenarında.Gut hastalığına iyi geldiği söylenen meşhur yemiş sadece bu bölgede yetişiyormuş.

 Sivas’ın İmranlı İlçesinden doğan ve 2000 km uzunluğu ile ülkemizin en uzun nehri,Kızılırmak’ın kıyısında manzara büyüleyici.Doğa yürüyüşü severleri yürüyüşe davet ediyor. Şehir merkezindeki leylekli çan kulesi, ardından bağlar ve yeşilikler arasından doğanın renkleri arasında yapılan araba yolculuğu ile Taşlık ile Kavaklı köylerinde kiliseden çevrilmiş camileri görmek gerekli. Bir yanda çan kulesi,diğer yanda eklenen mihrapları ve tek şerefeli minareleri, inançlara höşgörü ve saygının simgesini olmuş
Gezi sonunda,Özvatan’ın merkezi, Çınaraltında, bahçesinin ortasından geçen derenin yarattığı şelalenin  çevresindeki masalarda,yöre mutfağının lezzetlerinden tatmak ya da çay kahve içmek oldukça dinlendirici.