Foto ve Röportaj (Esmeri Alev Ekebaş)

Ali Tiyar Gök tarafından beş yılda oluşturulan Gizemli Karia Ülkesi kitabı, dostları olan Merih ve eşi İbrahim Demir tarafından İngilizce tercümesi, grafik tasarımı yapılırken, İbrahim Demir beyin editörlüğünü üstlenmesi sonucunda, kitap 1,5 yıl içinde baskıya hazır hale getirilmiş. Ve bu safhadan sonra UKKSA kitabın basımını üstlenince, Alpay Asar bey öncülük ederek, bu dökümanter eserin basımını sağlamıştır.

Biz de gezgin Ali Tiyar Gök ile Gizemli Karia Ülkesi kitabı hakkında bir röportaj yaptık.

Esmeri Alev Ekebaş: Sayın Ali Tiyar Gök, Gizemli Karia Ülkesi kitabınızla yaşadığımız coğrafyaya, ülkemize muhteşem bir bellek armağan ettiniz.. Yaşadığınız yerleri ve doğasını anlatan kitaplarınız var. Kitaplarınızla okurların buluştuğu noktaya giden yolda kendinizden bahseder misiniz?

Ali Tiyar Gök: Aslında roman ve günlüklerim var ama…Ben artık kimliksiz, mülkiyetsiz ,zamansız bir kul sayılırım.. Önemli olan yazılan kitapların içeriği, okunması ve yararlanılmasıdır… Gerek Datça da yazdığım “Gezginin Bitki Bahçeleri “gerek “Gizemli Karia Ülkesi” kitabının her sözcüğünde yolculuğumun safhalarını bulursunuz.

Esmeri Alev Ekebaş: Karia bölgesinin korunması ve tanıtımı için önemli olan Gizemli Karia Ülkesi kitabınızı yazmaya nasıl karar verdiniz ve uzun süreç nasıl gelişti?

Ali Tiyar Gök:  Bitki konusunda zaten bir kitabım vardı ikinci kitabı Datça da yazdım....2008 de Datça’ya gelince , bitki fotoğrafları çekmeye devam etmiştim. Karia Yolu 2013 de bitip, arkadaşlarla etapları yürümeye başlayınca, “Karia yolu “rehber kitabının yetersiz olduğunu gördüm. Ve beş yıl süren çalışma başladı. 1,5 yılda İngilizce tercümesi, Grafik tasarımı ve editör

çalışma sürdü. Ve sonuç da İç ve dış turizme hizmet edecek 680 sayfalık çalışma çıktı ortaya.

Esmeri Alev Ekebaş: Gizemli Karia Ülkesi okurlarını nasıl bir yolculuğa çıkartıyor?

Ali Tiyar Gök: Biliyorsunuz ne ülkemizde ne de dış ülkelerde, Bir bölgeyi her yönüyle tanıtan kitap yoktur. Bu kitap Muğla, Aydın, Denizli ve Köyceğiz -Dalyan ‘ı kapsayan bir kitap. Dolayısıyla Resmi kuruluşların ve gezginlerin referans kitabı olacak bir özelliğe sahiptir. Ve okuyana rüyalarında göremeyeceği yolculuklara çıkarmaktadır.

Esmeri Alev Ekebaş: Peleponezden İyonya’ya Karia ve tarihi süreçten bize neler aktarabilirsiniz?

Ali Tiyar Gök: Tam bir ayda yazdım bu bölümü. Defalarca İlyada, Odysseia , Heredot Tarihi, Strabon, ve diğer tarihçileri okudum. Onlarla birlikte uzun bir yolculuğa çıktım. Denebilir.

Esmeri Alev Ekebaş: 800 km’lik Karia Yolu projesi ve turizme katkıları nelerdir? GİZEMLİ KARİA ÜLKESİ Datça etabında ki gözlemleriniz nelerdir?

Ali Tiyar Gök: Arkadaşlarımla yaklaşık 600 km sini yürüdük. Çokça yerli yabancı grupla karşılaştık. Bu proje yılda 25 bin kişinin yürüyeceği esas alınarak hayata geçirildi. Büyük katkısı olduğu kesin. Fakat bu tür kitaplarla desteklenmesi gerekir. Biliyorsunuz birçok resmi kuruluş bu projeyi tanıtmak için Uluslar arası fuarlara katılıyorlar. Neyse ki bundan sonra Tanıtım yapacak kitapları olacak. 6 etabın en ilginci Datça yarımadası bölümü. Çünkü 240 km. lik bölümün neredeyse tümü deniz kıyısını takip ediyor. Ve muhteşem.

Esmeri Alev Ekebaş: Doğada yürümenin sağaltıcı ve yaratıcı gücünün kitabınıza yansıması nasıl oldu? Karia Yolu yürüyüş etaplarını ve içinde en sevdiğiniz etapları bize anlatır mısınız?

Ali Tiyar Gök: Bu konu biraz felsefi, dünya yazarlarını okumayan a bu bölümü anlatmak biraz zor. Yürüyenlerin bitkileri, kuşları, memeli hayvanları, eğer denizde iseler, bu canlıları tanımaları onlara zaten bir güzellik sunacaktır ki. Bence bu yeterli. Datça, Bozburun, İç Karia bence önde gelen bölümler.

Esmeri Alev Ekebaş: Karia bölgesi yaban bitkileri, toplanma ve yararlanma yöntemleri nelerdir? Ege bölgesi mutfağında kullanılan yaban bitkileri var mı? Sizin keşfettiğiniz yaban bitkisi oldu mu?

Ali Tiyar Gök: Bitki bölümünün sonunda, yemek yapılan bitkiler dahil, yararlanılan bütün bitkiler var. Ege mutfağı bölümü hakeza. Hatta kök boya olarak, ev eşyası yapılan bitki listesi bile var. Ben botanikçi değilim..onları bulmak onların işi.

Esmeri Alev Ekebaş: Karia Ülkesi’nin gizemi nedir?

Ali Tiyar Gök:  Biraz ukalalık edeyim. Sizce bölgede Karia tarihini bilen var mı? Antik kentlerini, Akhalar’ı, Dorlar’ı, Miken, Medeniyetini, Minos Medeniyetini, O dönemde İonya da yaşayan halkları bilen var mı? Bitkileri,(endemikler dahil ) 82 orkideyi, Memeli hayvanlarını, kışlayan kuşlarını, Karia denizinde yaşayan canlıları bilen var mı? Kitap içinde 1100 flora, fauna fotoğrafı ve bölgeyi tanıtan 700 görsel var. İşte Karia’nın gizemi bunlar. Kaç kişi doğru olarak biliyor: Bölgede 11 kekik türü, 8 kantaron türü, 5 laden türü ve 82 orkide türü olduğunu. Bunu örnek olarak verdim. Karia yolunu yürüyen herkes bu kitap sayesinde çevresindeki flora ve faunayı tanıyabilecek. Kuşlar, balıklar ha keza.

Esmeri Alev Ekebaş: Karia bölgesinin yaban hayvanlarından bahsedebilir misiniz? Beyaz kartal halk arasında çok konuşuluyor, bu bölgeye ait yaban hayvanlarından mıdır? Sizin görüntüleyip, keşfettiğiniz yaban hayvanları var mı? Bu bölgede yaban hayvanları neslini bekleyen tehlikeler nelerdir?

Ali Tiyar Gök: Ben Karia bölgesinde kışlayan, kuluçkaya yatan bütün kuşları( 161 adet) 3 ay yabancı kitapları ve bölgedeki deltaları tarayarak tespit ettim. Peşinden dolanıp fotoğraflarını çektiğim oldu. Beyaz kartal hiç duymadım. Göçebe olarak çok sevdiğim Pelikan ve leyleği dahil ettim. Biliyorsunuz bölgede hayatiyetini sürdüren 17 memeli hayvanın çoğu artık Avrupa da görünmüyor. Ondan dolayı bu dostlarımızı sıkıca korumalıyız.

Esmeri Alev Ekebaş: Doğa yürüyüşçülerine tavsiyeleriniz nelerdir? Yürüyüş yollarında nelere dikkat etmeleri gerekir?

Ali Tiyar Gök: Bu konuda yetkin değilim. Likya yolu rehberini yazan Altuğ Şenel dostum bu işin uzmanı, bu konuda birçok rehber var. Bence sağlıkları el veren herkes günde 5-10 km. yürüyebilir. Tabii Karia yolu işaretlerini takip etmek kaydıyla.

Esmeri Alev Ekebaş: Size ve kitaplarınıza ulaşmak isteyenler için sosyal medya hesaplarınızı vermek ister misiniz? Eklemek istedikleriniz var mı?

Ali Tiyar Gök: Bu kitabın geliri UKKSA ya aittir. Oradan elde edilebilir. Daha sonra 5 Şubat yayınevi sınırlı bir miktarını dağıtıma verecektir. O zaman kitap yayın evlerinden temin edilebilir. Bölgedeki resmi kuruluşlar, Acenteler, Oteller UKKSA ya sipariş verdiği takdirde, baskı yenilenebilir. Teşekkürler.