Bugun...


Erdem Yücel

facebook-paylas
Natali Papanigitidis beni anılarımla baş başa bıraktı!
Tarih: 21-04-2024 09:59:00 Güncelleme: 21-04-2024 09:59:00


 Kuzguncuklu Natali Papanigitidis’in “Tüm İstanbullulara selam olsun eski İstanbul’a özlem dolu yazısı beni geçmiş yıllara götürdü.
Natali yazısına şöyle başlamıştı:  
“Ben Kuzguncuk da doğdum. Büyükada, Kuzguncuk ve Suadiye üçgeninde büyüdüm. Birçok akrabamız karşı yakada otururdu. İstanbul’da oturuyorlar diyorlardı karşıya...”
Gerçekten de Boğazın Anadolu yakasında oturanlar karşı yakaya İstanbul derlerdi. Anadolu yakasından karşıya geçmek için vapura binenlere nereye gidiyorsun diye sorulduğunda İstanbul’a derlerdi. O zaman Boğazın Anadolu yakasında yaşayanlara ne denirdi? Bence onun yanıtı yoktu.
Natali’nin yazısına tekrar dönelim:
“İstanbul’u doyasıya yaşadım ailem sayesinde, köşe bucak tanıtarak gezdirdiler sağ olsunlar..
Marmara bambaşkadır.
Erguvanlar bezer baharda kıyılarını...
Ailem "eski" İstanbullu benim.
Eskiden kelimesinin içerisindeki anlam benim için son derece değerliydi, çünkü herkes fevkalade ve sihirliydi geçmişimde.
İstanbul'da bu sihirli insanları çok güzel muhafaza eden artıp çoğalan bir kraliçeydi...
Baktığımız her yüz aydınlık parlak ve sadeydi. Duruluk dürüstlük vardı bakışlarında insanların.
Muhabbetliydi dilleri bu dostların, selamsız, hatırsız geçilmezdi.
Zararsızdı eş dost, konu komşu hayırsız değildi.
Hile karışmamıştı henüz yediğimiz içtiğimize, daha tatlı daha bereketliydi..
Çocuk olmak terbiye işiydi, onun bile bir adabı vardı. Misafir çocuk olmak, öyle uslu uslu oturmak demek hiç bir şey istememek demekti.
Göz hapsi denen şey bu olsa gerekti...
Çaktırmadan anne bir bakar, o bakıştan her şeyi anlardın.
 Oyalanacağımız şeyler kısıtlı olsa da çok iyi bilirdik oyalamayı kendimizi.
Ailemizi uslu durup, utandırmamayı dahi bilirdik küçükken biz.
Her gittiğimiz misafirlikte çocuk sıkılmasın diye bu fotoğrafları özel muhafazalarda, albümlerde bana tek tek anlatarak verirlerdi! Ben uslu uslu ve bu fotoğrafların ne denli değerli olduğunu bilerek saatlerce ince ayrıntılarıyla incelerdim.
Çünkü ailem, başkalarının da, aile albümlerine değer verirdi.
O zaman saygı vardı insana ve çocuklara, önemsenirdi herkes... Büyükler kitaptan müzikten sanattan sohbet ederlerdi keyifli sohbetlerdi.
Misafirin arzusunda müzik çalınırdı.
Ev sahibinin yeteneği varsa mutlaka bir müzik aleti çalardı. En sevdiğim böyle akrabalarımıza olan ziyaretlerimizdi. Şarkılar söylenirdi.
Şiir okuyan dost meclisleri vardı, fıkra ise sohbetlerin ilacıydı. Televizyon asla açılmazdı. 
Çünkü insanlar bir birinin insanlığından tad alırdı... 
O günleri de, o güzel insanları da çok özledim! 
Huzur dolu bir masaldı sanki...
Eski İstanbullu olmak bir ayrıcalıktı, şimdi kime sorsanız herkes İstanbullu...
Kültürel zenginlik ve terbiye gerektirir bu şehir öyle kenarından kıyısından yakalamayla olmaz.
Rum, Ermeni, Musevi kimdir?
Bilir ve tanır İstanbullu...
Duyduğu ismin hangi kültürün parçası bilir.
Dini bayramlarından anlar, geleneklerinden haberdardır birbirlerinin kültürlerinden,
Saygı, hürmet, nezaket, önceliğidir İstanbullunun...
Hor görmez, alçak gönüllülük ruhunda vardır.
Sokak sokak bilir ve tanır şehrini.
Nerede hangi bina vardı bilir.
Hatta ne anısı vardır hangi köşe başında, dökülür dilinden her tanıdık manzarada...
Kapı önü sohbetlerini sever...
Sokak hayvanlarına değer verir.
Bahçelerden, bitkilerden, çiçeklerden anlar...
İstanbullu deniz kokusunu, rakı kokusunu, denizi ve deniz ürünlerini, zeytinyağlı yemekler, mezeleri çok sever.
Hele bir de "kız sen İstanbul'un neresindensin?" diyebileceği bir sevdiği varsa değmeyin keyfine...”


Benim gibi Kuzguncuklu olan Natali’nin yazısını birkaç kez okudum; bununla da yetinmeyerek sizlerle de paylaşmak istiyorum. 
Osmanlılarda İstanbul’un yozlaşmaması için bazı önlemler almışlardı. Büyükçekmece ve Bostancı’da  kontrol noktaları kurmuşlar. Şehre ancak izinle girilmesine özen göstermişler, Anadolu ve Rumeli’den gelenlerin yerleşmelerine izin verilmemişti. Bir bakıma günümüzün vizesini o zamanlar dönemlerde uygulamış, şehrin nüfusunu kontrol altına almışlardı.
İstanbullular İstanbullularla evlenerek ayrı bir kültür oluşturmuşlardı. Örneğin kaynaklara geçen   “Eski İstanbul Nezaketi” ve “İstanbul lehçesi” uzun süre devam etmiştir. Soylu bir aileden gelenlere beyzade, ilim yönünden ağırlıklı olanlara efendi denmiş, aile içerisinde eşler birbirlerine isimleriyle hitap etmemiş, bey veya hanım demişlerdir. Birbirleriyle selamlaşırken Arapça hitaplar yerine “Sabah veya akşam şerifleriniz hayırlı olsun” demişlerdi.
Natali’nin dediği gibi Kuzguncukta Rum’u, Ermeni’si ve Yahudi’si ile birlikte oluşturulan ortamı küçük yaşlarda bende yaşamıştım.  Büyüklerimin ve diğer ailelerin başka dinlerde olanlar hiçbir zaman birbirlerini kırmamışlardı. Herkes birbirine karşı saygılıydı. Dini bayramlarda, cenazelerde, hastalıklarda birlik olur, birbirlerine yardımcı olurlardı. 
Bu güzel insani ve dostluk ilişkileri; önce Türkiye’nin kara bir lekesi olan “Varlık vergisi”, sonrada 6-7 Eylül olaylarına ve onu izleyen hükümetin 1970’li yıllardaki aldığı ekonomik tedbirlere kadar sürdü. O güzel dostluklar bir anda sona erdi,  o Karagöz’ün dediği gibi “hâk ile yeksan” oldu.
Günümüz İstanbul’u artık eskisinden çok farklı, gelişen teknoloji, ekonomi, iç ve dış göçler dünyanın en güzel şehirlerinden biri olan İstanbul’u kültürünü, sosyal yaşantısını olumsuz yönde etkiledi. Buna rağmen İstanbul yine güzel ama yaşamda bir burukluk var. Doğası bütün tahribata rağmen yine güzel; tarihi anıtları ayaktaysa da eski İstanbullular yok... 
Yakın tarihlerde yazdığım gazetenin yöneticisi Kelaynak kuşları gibi azınlıkta kalan eski İstanbullularla söyleşi yapmamızı istemişti. Bizde arayıp taradık; beş altı aile dışında kimseyi bulamayınca yazıdan vazgeçmiştik.. Anlaşılan hayatta kalanlarda şehri terk edip gitmişlerdi. 
Kuzguncuklu bir ailenin çocuğu olarak 13 yıl öncesine kadar İstanbul'a dayandım ve sonra benimde burada artık  yerim yok diyerek bu güzel şehri terk ettim. Şimdilerde yaşadığım eski İstanbul’u görmek istediğimde, eski yazarları okuyor ve hepsinden  öte Yeşilçam filmlerini izleyerek Natali gibi  anılara dalıyorum. 

 



Bu yazı 1141 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 35 31 1 3 86 22 96 +64
2 Fenerbahçe 35 28 1 6 89 31 90 +58
3 Trabzonspor 35 18 13 4 61 48 58 +13
4 Başakşehir FK 35 16 12 7 50 40 55 +10
5 Beşiktaş 35 16 13 6 48 42 54 +6
6 Alanyaspor 35 12 10 13 50 47 49 +3
7 Kasımpaşa 35 14 14 7 57 63 49 -6
8 Çaykur Rizespor 35 14 14 7 47 54 49 -7
9 Sivasspor 35 12 11 12 42 51 48 -9
10 Antalyaspor 35 11 12 12 40 44 45 -4
11 Adana Demirspor 35 10 11 14 50 47 44 +3
12 Samsunspor 35 11 15 9 40 45 42 -5
13 Kayserispor 35 11 13 11 41 50 41 -9
14 MKE Ankaragücü 35 8 12 15 43 46 39 -3
15 Fatih Karagümrük 35 9 16 10 43 45 37 -2
16 Konyaspor 35 8 14 13 34 48 37 -14
17 Gaziantep FK 35 9 18 8 40 55 35 -15
18 Hatayspor 35 7 15 13 39 49 34 -10
19 Pendikspor 35 8 18 9 40 71 33 -31
20 İstanbulspor 35 4 24 7 26 68 16 -42
Takım O G M B A Y P AV
1 Eyüpspor 33 23 7 3 73 31 72 +42
2 Göztepe 33 21 6 6 59 19 69 +40
3 Sakaryaspor 33 16 8 9 48 35 57 +13
4 Bodrumspor 33 15 7 11 42 21 56 +21
5 Çorum FK 33 16 9 8 54 34 56 +20
6 Kocaelispor 33 16 10 7 48 39 55 +9
7 Bandırmaspor 33 13 9 11 49 31 50 +18
8 Gençlerbirliği 33 13 9 11 38 32 50 +6
9 Boluspor 33 14 11 8 31 34 50 -3
10 Erzurumspor FK 33 12 10 11 30 30 44 0
11 Manisa FK 33 9 11 13 40 38 40 +2
12 Ümraniyespor 33 11 15 7 38 46 40 -8
13 Keçiörengücü 33 10 14 9 33 42 39 -9
14 Tuzlaspor 33 9 14 10 34 46 37 -12
15 Adanaspor 33 10 17 6 27 45 36 -18
16 Şanlıurfaspor 33 8 14 11 30 37 35 -7
17 Altay 33 5 25 3 15 75 9 -60
18 Giresunspor 33 2 27 4 15 69 7 -54
Takım O G M B A Y P AV
1 Esenler Erokspor 36 26 5 5 83 29 83 +54
2 Van Spor FK 35 24 5 6 63 34 78 +29
3 Bucaspor 1928 36 21 5 10 54 25 73 +29
4 1461 Trabzon FK 36 21 6 9 71 39 72 +32
5 Ankaraspor 36 15 8 13 45 35 58 +10
6 Yeni Mersin İdman Yurdu 36 16 10 10 50 36 58 +14
7 Beyoğlu Yeniçarşıspor 36 15 14 7 47 38 52 +9
8 Karacabey Belediye Spor 36 13 11 12 43 37 51 +6
9 Ankara Demirspor 36 15 16 5 43 46 50 -3
10 Diyarbekir Spor 36 12 15 9 39 41 45 -2
11 Kırklarelispor 36 11 14 11 33 41 44 -8
12 Altınordu 36 10 13 13 45 39 43 +6
13 Hes İlaç Afyonspor 36 10 14 12 25 38 42 -13
14 Serik Belediyespor 36 10 16 10 29 45 40 -16
15 Nazilli Belediyespor 36 11 16 9 38 57 39 -19
16 Zonguldak Kömürspor 36 11 17 8 41 57 38 -16
17 Kırşehir Futbol SK 36 5 23 8 38 76 23 -38
18 Bursaspor 35 5 22 8 25 64 20 -39
19 Adıyaman FK 36 4 25 7 28 63 19 -35
Takım O G M B A Y P AV
1 Kepezspor FAŞ 28 22 2 4 67 18 70 +49
2 Aliağa Futbol A.Ş. 28 19 0 9 60 18 66 +42
3 Ayvalıkgücü Belediyespor 28 15 6 7 40 25 52 +15
4 52 Orduspor FK 28 14 7 7 40 28 49 +12
5 İnegöl Kafkas GK 28 13 7 8 37 30 47 +7
6 Edirnespor 28 13 10 5 45 28 44 +17
7 Mardin 1969 Spor 28 12 11 5 40 34 41 +6
8 K.Çekmece Sinopspor 28 10 10 8 41 31 38 +10
9 Karabük İdmanyurdu Spor 28 10 13 5 27 44 35 -17
10 Artvin Hopaspor 28 9 12 7 33 29 34 +4
11 Talasgücü Belediyespor 28 10 14 4 34 45 34 -11
12 Kırıkkalegücü FK 28 8 15 5 31 42 29 -11
13 Gümüşhanespor 28 4 14 10 25 49 22 -24
14 Malatya Arguvanspor 28 3 21 4 21 57 13 -36
15 Tarsus İdman Yurdu 28 2 22 4 20 83 10 -63
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 12/05/2024 Adana Demirspor vs Gaziantep FK
 12/05/2024 Alanyaspor vs Beşiktaş
 12/05/2024 Fatih Karagümrük vs Galatasaray
 12/05/2024 Fenerbahçe vs Kayserispor
 12/05/2024 Hatayspor vs MKE Ankaragücü
 12/05/2024 Kasımpaşa vs Antalyaspor
 12/05/2024 Konyaspor vs Samsunspor
 12/05/2024 Pendikspor vs Çaykur Rizespor
 12/05/2024 Sivasspor vs Başakşehir FK
 12/05/2024 Trabzonspor vs İstanbulspor (H:1)
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 10/05/2024 Keçiörengücü vs Altay
 10/05/2024 Giresunspor vs Ümraniyespor
 11/05/2024 Adanaspor vs Bandırmaspor
 11/05/2024 Boluspor vs Çorum FK
 11/05/2024 Erzurumspor FK vs Eyüpspor
 11/05/2024 Göztepe vs Bodrum FK
 11/05/2024 Kocaelispor vs Sakaryaspor
 11/05/2024 Şanlıurfaspor vs Manisa FK
 11/05/2024 Tuzlaspor vs Gençlerbirliği
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 04/05/2024 Altınordu 3 - 3 Ankaraspor
 04/05/2024 Bucaspor 1928 3 - 1 Diyarbekir Spor
 04/05/2024 Serik Belediyespor 0 - 6 Esenler Erokspor
 04/05/2024 Beyoğlu Yeniçarşıspor 3 - 1 Karacabey Belediye Spor
 04/05/2024 Adıyaman FK 4 - 1 Hes İlaç Afyonspor
 04/05/2024 Ankara Demirspor 5 - 2 Yeni Mersin İdman Yurdu
 04/05/2024 Kırklarelispor 1 - 3 Zonguldak Kömürspor
 04/05/2024 Kırşehir Futbol SK 4 - 5 1461 Trabzon FK
 30/04/2024 Diyarbekir Spor 2 - 1 Bursaspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 27/04/2024 Malatya Arguvanspor 3 - 4 Talasgücü Belediyespor
 27/04/2024 Gümüşhanespor 2 - 4 Kepezspor FAŞ
 27/04/2024 Artvin Hopaspor 0 - 1 52 Orduspor FK
 27/04/2024 Mardin 1969 Spor 4 - 2 İnegöl Kafkas GK
 27/04/2024 Tarsus İdman Yurdu 1 - 1 Karabük İdmanyurdu Spor
 27/04/2024 Ayvalıkgücü Belediyespor 1 - 0 Edirnespor
 27/04/2024 Aliağa Futbol A.Ş. 6 - 3 Kırıkkalegücü FK
SON YORUMLANANLAR
resmi ilanlar
NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
YUKARI