İnsanların yaşamları teknolojinin gelişimiyle birlikte değişiyor. Bu durum bazen olumlu, bazen de olumsuz yönde oluyor. Çoğumuz farkında olmadan değişime ayak uydurmaya çalışıyoruz. Gelişim çağının toplumun yaşamını değiştirdiği kadar günün koşullarına ayak uyduramayan bazı mesleklerinde ortadan kalkmasında etkili oluyor. Çocukluk günlerimde karamele denilen bir nevi şekerler renkli meslekleri içeren resimli kâğıtlara sarılırdı. Bunlardan birden yüze kadar olanını toplayabildiğinizde hediye kazanırdınız. Bu meslekler arasında gazete müvezzilerinin olup olmadığını şimdi hatırlayamıyorum.
Müvezzi Arapça bir sözlük olup dağıtım anlamına gelmektedir. Gazete müvezzilerinin yanı sıra eskiden postacılara da posta müvezzii denirdi.
Geçmiş günlerde gazetelerin basıldığı matbaaların, bayilerin ve gazete idarehanelerinin önünde gazete müvezzileri daha hava aydınlanmadan bekleşirler, bazen de kapıların önünde, kartonların üzerinde uyuya kalırlardı. Bir zamanlar gazete müvezziliği çok zor ve meşakkatli bir meslekti. Çoğunluğu küçük çocuk ve gençlerden oluşan müvezziler aldıkları gazeteleri kalın bir kayışla boyunlarına astıklara kantonların içerisine doldurarak şehrin çeşitli semtlerine, caddelerine, sokaklarına ve daha çok da halkın topluca bulunduğu vapur iskelelerine, duraklara koşarak yazıyor, yazıyor diye bağırarak giderlerdi. Günün en önemli haberi manşette ve sürmanşette ne yazıyorsa onu bağırırlardı. Bazen müjdeli, bazen de kötü bir haberi topluma duyurmaya çalışırlardı. Haberin ne olduğunu soranlara ise yanıt vermekten kaçınırlardı. Yine o günlerde öğleden sonra akşam gazeteleri ve daha sonraları da bulvar gazeteleri çıkardı. Kısacası gazete müvezzileri gün boyu koşup dururlardı.
Gazete müvezzileri yakın tarihlere kadar basının önemli kollarından biri olmasına rağmen çoğu kez onlara önem verilmez, hatta küçümseyenler bile olmuştu. Bazen hor görülür, kovalanır, dayak bile yerlerdi. Bütün zorluklara rağmen müvezzi olmanın da bazı özellikleri vardı. Özellikle iyi koşmaları, seslerinin tiz olması çok önemliydi. Bazıları daha iyi koşabilmeleri için ayaklarına giydikleri de önemliydi. Eski resimlerinden çoğunun yalın ayakla koştukları görülmüştür.
Osmanlının son dönemlerinde, gazeteler basınla ilgisi olmayan dükkânlarda satılmış, onlara bayımız veya satıcımız isimleri yakıştırmıştı. Reşad Ekrem Koçu’dan öğrendiğimize göre 1880 yıllarında Tercümanı Ahval Şehzadaşı’nda Kapıçuhadarı Hasan Efendi’nin çubukçu dükkanında; Üsküdar’da Laz Osman Efendi’nin arzuhalci dükkanında; Beşiktaş’ta Hacı Nazif Ağa’nın aktar dükkanında; Salıpazarı’nda Ahmet Efendi’nin fesçi dükkanında; Bağlarbaşı’nda berber dükkanında; Kasımpaşa’da Mehmet Ağa’nın aktar dükkanında satılmışlardı. Bunu izleyen yıllarda İstanbul’da abone olanlara “Hadememiz” veya “Gazete Uşağı” denilen kişiler gazete dağıtmışlardır. Gazetelerin okuyucu sayıları artınca da müvezziler ortaya çıkmıştır.
Gazete müvezzileri konusuna nedense basınımızda çok az yer verilmiştir. Ahmet Rasim müvezziliğin 93 Savaşında ( 1870 Türk-Rus savaşı ) geliştiğine değinerek bazı gazetelerin ilave diye bir seda (ses) aksettiğini yazmıştır.
Sultan II. Abdülhamit döneminin iki önemli gazetesi olan İkdam ile Sabah tulumbacılardan iyi koşanlar arasından seçilenler tarafından satılmıştır.
Gazete müvezzilerini konu alan Kemal Tahir’in “Yedigün Dergisinde 1937 yılında yazdığı “Velinimetimiz müvezzi hikâyesi” ile gazete müvezzilerini edebiyatımıza taşımıştır. Derya Kılıçkaya’da Akademik Hikayeler’de 2016’da Kemal Tahir’in bu hikâyesi üzerine “Kemal Tahir’in velinimetimiz ekseninde müvezzilere bakış” çalışması ile konuyu gündeme getirmiştir.
Gazete müvezzileri konusuna yerli ve yabancı ressamlar eğilerek çoğu kara kalem resimlerini yapmıştır. Bu ressamlardan biri olan Sabiha Bozcalı gazete müvezzilerinden Digo Hüseyin’in, Şimendifer Kenan’ın, Nedim Çocuk’un, gazete satarak liseyi bitiren Mustafa’nın, liseli Sebahat’ın resimlerini çizmiştir.
Gazete satan müvezziler bu konuda şehit bile vermiştir. Nedim isimli bir çocuk vapur iskelesinde gazete satarken kendisini kovalayan iskele memurundan kaçmaya çalışırken denize düşüp boğulmuş ve günün konusu olmuştu.
Gazete müvezziliği meslek olarak kabul edilmiş, 1932 yılında İstanbul Seyyar Gazete Müvezzileri Cemiyeti, 1970 de Türkiye Gazete Dağıtımcılar Sendikası kurulmuştur. Bir ara onlara yaptıkları işi yansıtan üniforma giymeleri bile öngörülmüştü.
Günümüz Türkiye’sinde sokaklarda bağırarak gazete batan müvezziler artık yok. Bir süre sonra onların yerini bayiler, büfeler ve bazı dükkânlar aldıysa da günümüzde nedense onlar da gazete satışlarından vazgeçerek Migros, Carrefoursa gibi yalnızca büyük marketlerde ve bazı büfelerde gazete satılıyor. Bazen onlarda da istediğiniz gazete ve dergileri bulamıyorsunuz. Kısa bir süre önce üç ay Adana, Antalya ve İstanbul’da yaşadım ve ancak 3-4 gün gazete alabildim. Apartmanların, blokların kapı görevlileri de gazete satan yerler çok uzakta olduğundan bu konuda sipariş almıyorlar.
Böyle olunca da geçmişin sokaklarda bağırarak gazete satan müvezzilerini çok aramıştım.. Teknoloji çağında çoğu kişi artık gazete almak yerine internetten okuyorlarsa da bence bir kitabın veya gazetenin ele değmesi insana ayrı bir duygu veriyor diye düşünüyorum.
Kısacası geçmiş zaman olur ki, hayali cihan değer….
beylikdüzü escort,istanbul escort,beylikdüzü escort,ataköy escort,esenyurt escort,avcılar escort,bakırköy escort,esenyurt escort,esenyurt escort,avcılar escort,beylikdüzü escort
tesettürlü escort,fatih escort,türbanlı escort,travesti escort,taksim escort,beylikdüzü escort,çapa escort
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 31 | 27 | 1 | 3 | 69 | 20 | 84 | +49 |
2 | Fenerbahçe | 31 | 26 | 1 | 4 | 83 | 27 | 82 | +56 |
3 | Trabzonspor | 32 | 16 | 12 | 4 | 54 | 42 | 52 | +12 |
4 | Beşiktaş | 32 | 14 | 12 | 6 | 42 | 38 | 48 | +4 |
5 | Kasımpaşa | 32 | 13 | 12 | 7 | 55 | 57 | 46 | -2 |
6 | Çaykur Rizespor | 31 | 13 | 12 | 6 | 40 | 47 | 45 | -7 |
7 | Sivasspor | 32 | 11 | 10 | 11 | 38 | 43 | 44 | -5 |
8 | Başakşehir FK | 31 | 12 | 12 | 7 | 39 | 36 | 43 | +3 |
9 | Antalyaspor | 31 | 10 | 9 | 12 | 36 | 34 | 42 | +2 |
10 | Alanyaspor | 31 | 10 | 9 | 12 | 41 | 42 | 42 | -1 |
11 | Adana Demirspor | 32 | 9 | 10 | 13 | 48 | 43 | 40 | +5 |
12 | Samsunspor | 32 | 10 | 14 | 8 | 36 | 42 | 38 | -6 |
13 | MKE Ankaragücü | 32 | 8 | 11 | 13 | 40 | 41 | 37 | -1 |
14 | Kayserispor | 32 | 10 | 12 | 10 | 36 | 45 | 37 | -9 |
15 | Konyaspor | 32 | 8 | 12 | 12 | 34 | 45 | 36 | -11 |
16 | Hatayspor | 31 | 7 | 12 | 12 | 36 | 41 | 33 | -5 |
17 | Gaziantep FK | 32 | 8 | 17 | 7 | 35 | 50 | 31 | -15 |
18 | Fatih Karagümrük | 31 | 7 | 15 | 9 | 34 | 39 | 30 | -5 |
19 | Pendikspor | 31 | 7 | 15 | 9 | 34 | 61 | 30 | -27 |
20 | İstanbulspor | 31 | 3 | 21 | 7 | 22 | 59 | 13 | -37 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 30 | 22 | 6 | 2 | 70 | 27 | 68 | +43 |
2 | Göztepe | 29 | 18 | 6 | 5 | 50 | 18 | 59 | +32 |
3 | Çorum FK | 30 | 15 | 8 | 7 | 50 | 31 | 52 | +19 |
4 | Sakaryaspor | 29 | 14 | 7 | 8 | 43 | 30 | 50 | +13 |
5 | Kocaelispor | 29 | 14 | 8 | 7 | 43 | 34 | 49 | +9 |
6 | Bodrumspor | 29 | 13 | 7 | 9 | 36 | 19 | 48 | +17 |
7 | Boluspor | 30 | 13 | 10 | 7 | 28 | 32 | 46 | -4 |
8 | Bandırmaspor | 29 | 12 | 8 | 9 | 44 | 25 | 45 | +19 |
9 | Gençlerbirliği | 30 | 11 | 8 | 11 | 35 | 30 | 44 | +5 |
10 | Erzurumspor FK | 29 | 11 | 8 | 10 | 28 | 25 | 40 | +3 |
11 | Keçiörengücü | 30 | 9 | 12 | 9 | 27 | 36 | 36 | -9 |
12 | Ümraniyespor | 30 | 9 | 14 | 7 | 33 | 42 | 34 | -9 |
13 | Manisa FK | 30 | 7 | 11 | 12 | 36 | 37 | 33 | -1 |
14 | Şanlıurfaspor | 29 | 8 | 12 | 9 | 26 | 30 | 33 | -4 |
15 | Tuzlaspor | 29 | 8 | 14 | 7 | 30 | 44 | 31 | -14 |
16 | Adanaspor | 29 | 9 | 16 | 4 | 23 | 41 | 31 | -18 |
17 | Altay | 30 | 5 | 22 | 3 | 14 | 68 | 15 | -54 |
18 | Giresunspor | 29 | 2 | 23 | 4 | 13 | 60 | 7 | -47 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Esenler Erokspor | 33 | 23 | 5 | 5 | 74 | 28 | 74 | +46 |
2 | Bucaspor 1928 | 32 | 20 | 3 | 9 | 50 | 19 | 69 | +31 |
3 | Van Spor FK | 31 | 20 | 5 | 6 | 51 | 31 | 66 | +20 |
4 | 1461 Trabzon FK | 32 | 18 | 6 | 8 | 59 | 33 | 62 | +26 |
5 | Yeni Mersin İdman Yurdu | 33 | 16 | 7 | 10 | 47 | 27 | 58 | +20 |
6 | Ankaraspor | 33 | 15 | 7 | 11 | 41 | 30 | 56 | +11 |
7 | Karacabey Belediye Spor | 33 | 12 | 10 | 11 | 37 | 31 | 47 | +6 |
8 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 32 | 13 | 13 | 6 | 40 | 32 | 45 | +8 |
9 | Ankara Demirspor | 32 | 13 | 14 | 5 | 35 | 34 | 44 | +1 |
10 | Diyarbekir Spor | 32 | 11 | 13 | 8 | 33 | 33 | 41 | 0 |
11 | Kırklarelispor | 33 | 10 | 13 | 10 | 26 | 35 | 40 | -9 |
12 | Altınordu | 32 | 9 | 12 | 11 | 37 | 32 | 38 | +5 |
13 | Nazilli Belediyespor | 34 | 11 | 15 | 8 | 37 | 54 | 38 | -17 |
14 | Serik Belediyespor | 32 | 9 | 13 | 10 | 28 | 34 | 37 | -6 |
15 | Hes İlaç Afyonspor | 32 | 8 | 13 | 11 | 18 | 34 | 35 | -16 |
16 | Zonguldak Kömürspor | 32 | 8 | 16 | 8 | 31 | 52 | 29 | -21 |
17 | Kırşehir Futbol SK | 33 | 5 | 21 | 7 | 29 | 65 | 22 | -36 |
18 | Bursaspor | 33 | 5 | 20 | 8 | 24 | 59 | 20 | -35 |
19 | Adıyaman FK | 32 | 3 | 23 | 6 | 21 | 55 | 15 | -34 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kepezspor FAŞ | 25 | 20 | 1 | 4 | 60 | 13 | 64 | +47 |
2 | Aliağa Futbol A.Ş. | 26 | 18 | 0 | 8 | 53 | 14 | 62 | +39 |
3 | 52 Orduspor FK | 26 | 13 | 7 | 6 | 36 | 25 | 45 | +11 |
4 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 25 | 12 | 6 | 7 | 32 | 22 | 43 | +10 |
5 | İnegöl Kafkas GK | 25 | 11 | 6 | 8 | 27 | 24 | 41 | +3 |
6 | Edirnespor | 25 | 12 | 9 | 4 | 39 | 24 | 40 | +15 |
7 | Mardin 1969 Spor | 25 | 11 | 10 | 4 | 35 | 30 | 37 | +5 |
8 | K.Çekmece Sinopspor | 26 | 10 | 10 | 6 | 36 | 26 | 36 | +10 |
9 | Artvin Hopaspor | 25 | 9 | 9 | 7 | 32 | 24 | 34 | +8 |
10 | Karabük İdmanyurdu Spor | 25 | 9 | 12 | 4 | 22 | 38 | 31 | -16 |
11 | Talasgücü Belediyespor | 25 | 8 | 14 | 3 | 26 | 39 | 27 | -13 |
12 | Kırıkkalegücü FK | 25 | 7 | 13 | 5 | 24 | 31 | 26 | -7 |
13 | Gümüşhanespor | 25 | 4 | 12 | 9 | 21 | 41 | 21 | -20 |
14 | Malatya Arguvanspor | 25 | 2 | 19 | 4 | 12 | 46 | 10 | -34 |
15 | Tarsus İdman Yurdu | 25 | 2 | 20 | 3 | 16 | 74 | 9 | -58 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
14/04/2024 | Pendikspor | vs | Başakşehir FK |
14/04/2024 | Çaykur Rizespor | vs | Antalyaspor |
14/04/2024 | Hatayspor | vs | İstanbulspor |
14/04/2024 | Fatih Karagümrük | vs | Fenerbahçe |
15/04/2024 | Alanyaspor | vs | Galatasaray |
19/04/2024 | Beşiktaş | vs | MKE Ankaragücü |
20/04/2024 | İstanbulspor | vs | Fatih Karagümrük |
20/04/2024 | Konyaspor | vs | Alanyaspor |
20/04/2024 | Kayserispor | vs | Trabzonspor |
20/04/2024 | Samsunspor | vs | Adana Demirspor |
20/04/2024 | Samsunspor - Adana Demirspor | Adana Demirspor ligde deplasmandaki son 16 maçında hiç kazanamadı | Samsunspor yenilmez |
20/04/2024 | Kayserispor - Trabzonspor | Kayserispor ligdeki son 5 maçında hiç kazanamadı | Trabzonspor yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
14/04/2024 | Tuzlaspor | vs | Göztepe |
14/04/2024 | Şanlıurfaspor | vs | Bandırmaspor |
14/04/2024 | Kocaelispor | vs | Giresunspor |
15/04/2024 | Erzurumspor FK | vs | Sakaryaspor |
15/04/2024 | Adanaspor | vs | Bodrum FK |
19/04/2024 | Altay | vs | Manisa FK |
20/04/2024 | Bandırmaspor | vs | Tuzlaspor |
20/04/2024 | Giresunspor | vs | Göztepe |
20/04/2024 | Eyüpspor | vs | Boluspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
14/04/2024 | 1461 Trabzon FK | vs | Bucaspor 1928 |
14/04/2024 | Diyarbekir Spor | vs | Beyoğlu Yeniçarşıspor |
14/04/2024 | Hes İlaç Afyonspor | vs | Ankara Demirspor |
14/04/2024 | Kırklarelispor | vs | Serik Belediyespor |
14/04/2024 | Van Spor FK | vs | Altınordu |
14/04/2024 | Zonguldak Kömürspor | vs | Adıyaman FK |
17/04/2024 | Van Spor FK | vs | Ankaraspor |
21/04/2024 | Adıyaman FK | vs | 1461 Trabzon FK |
21/04/2024 | Altınordu | vs | Yeni Mersin İdman Yurdu |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
14/04/2024 | Artvin Hopaspor | vs | Karabük İdmanyurdu Spor |
14/04/2024 | Ayvalıkgücü Belediyespor | vs | Kırıkkalegücü FK |
14/04/2024 | Gümüşhanespor | vs | Aliağa Futbol A.Ş. |
14/04/2024 | K.Çekmece Sinopspor | vs | Talasgücü Belediyespor |
14/04/2024 | Malatya Arguvanspor | vs | İnegöl Kafkas GK |
14/04/2024 | Mardin 1969 Spor | vs | Kepezspor FAŞ |
14/04/2024 | Tarsus İdman Yurdu | vs | Edirnespor |
14/04/2024 | Artvin Hopaspor - Karabük İdmanyurdu Spor | Karabük İdmanyurdu Spor ligde deplasmandaki son 5 maçında hiç kazanamadı | Artvin Hopaspor yenilmez |
14/04/2024 | Artvin Hopaspor - Karabük İdmanyurdu Spor | Artvin Hopaspor ligde evindeki son 7 maçında hiç kaybetmedi | Artvin Hopaspor yenilmez |