Bugun...


Erdem Yücel

facebook-paylas
Müzecilerin anıları
Tarih: 28-04-2024 20:02:00 Güncelleme: 28-04-2024 20:02:00


        
Bizim kuşağın müzecileri ne kadar çok olaya tanık olmuştur diye hep düşünmüşümdür. Çalkantılı siyası olaylardan etkilenmişler, bazıları da yaşadıklarını sonradan kitaplaştırdılar.

Özellikle 1970’li yılların sonlarına doğru toplumun sağ sol diye bölünmesinden etkilenmiş, kendilerine düşen payı almışlardır. Onlar aldıkları eğitimden kaynaklanan kültürlü, eski eserlere saygılı, aydın kişilerdir. Kısıtlı imkânlarla müzelerini seven, kendilerine emanet edilen kültür varlıklarıyla yaşayan bilimsel yönleri ağırlıklı uzmanlardır. İçlerinden bu tanımlamaya uymayan, maddi çıkarlarını öne çıkaranlar olmuşsa da onların sayıları yok denilecek kadar azdır.

Her meslek gibi gibi müzecilikte kolay değildir. Müzeciler kendilerine teslim edilen eserleri koruyan, bakımlarını yapan, topluma tanıtan, yeri geldiğinde devlet misafirleri karşısında diplomatik görevi olan,  kazılara katılan, bilimsel yayınlar yapan ve bütün bunların yanı sıra idari görevleri de üstlenirler.  Öncelikle bölgesini çok iyi tanımakla yükümlüdürler.  Sit alanlarını, inşaatlarda çıkan eserleri korumaya çalışırken çoğu kez çıkar ilişkileri bozulanlarla da koruyan karşı karşıya gelirler.  İşte o zaman güvendikleri amirlerinin kendilerini korumadığını görünce ne kadar yalnız olduklarını anladıklarında iş işten geçmiştir. Bu nedenle çoğunun  başlarına akıl almayacak işler gelmiş, müfettiş tahkikatlarına uğramışlar, yerlerinden edilmişler, aile düzenleri bozularak sıkıntıya düşmüşlerdir. Bu yönde hastalanan, Afyon Müzesi Müdürü Ahmet Topbaş, Topkapı Sarayı Müzesi Müdürü Ahmet Menteş kansere yakalanmış, Antalya Müzesi Müdürü Metin Pehlivanoğlu atandığı Afyonda görevine giderken minibüste hayatını kaybetmiştir.

Müzeciler en büyük sıkıntıyı MC hükümetleri dönemlerinde ve onu izleyen yıllarda yaşamıştır. Müzeleri tanımayan, müze bilimden nasiplenmemiş,  hukuk, siyasal, iktisat eğitimi almamış öğretmen kökenli bazı müfettiş ve kültür müdürlerinin bunda büyük payı olmuştur.  Müzecileri baskı altında tutmaya çalışmışlar, yersiz cezaları birbirini izleyince bazıları üniversitelere veya başka kurumlara geçmişlerdir.
Anadolu müzelerinde görev müzeciler yerel siyasetçilerin yasalara uymayan isteklerine karşı çıktıklarında yerlerinden edilmişlerdir. 
Müzelerde yaşanan karmaşık dönemleri, yaşananları, çelişkileri müzecilerden bazıları yazdıkları kitaplarda dile getirerek ileride mutlaka yazılacak olan müzecilik tarihine olumlu ve olumsuz yönleriyle ışık tutmuşlardır.
Türkiye’nin önde gelen,  ünlü Sümerologlarından Veysel Donbaz 1962-2004 yılları arasında İstanbul Arkeoloji Müzelerinin Çiviyazılı Belgeler Arşivinde geçirdiği 42 yılık meslek yaşamını  “Bin Kral Bin Anı" kitabında anlatmıştır. Oldukça uzun sayılacak mesleğinde protokolde yaşadıklarını, yurt dışı müzelerinde, ilişkilerini, Almanya’dan Hitit tabletlerini nasıl getirildiğini, bilimsel yayınlarını bu kitapta bulabilirsiniz. 
Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesinin  kurucusu  ve Bodrum ile bütünleşmiş  Oğuz Alpözen “Eski  Testi Doktoru'nun Anıları” kitabında yoktan var edilen  bir müzenin uluslararası düzeye getirildiğini anlattıktan  sonra yaşadığı sıkıntıları, yersiz denetimleri dile getirmiştir. Emekli olduktan sonra müzesinin nasıl değişikliğe uğratıldığını  ve  bunun mücadelesini “Bodrum Kalesi ve Müzesi”, “Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’nin Sonu” isimli kitaplarında yılların emeğinin nasıl yok  sayıldığını  anlatmıştır. Müzecilik tarihi yönünden bu ilginç kitapların yanısıra Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı, Sadberk Hanım Müzesinin eski müdürlerinden Çetin Anlağan’ın  “Suyun İki Yakasında”, Topkapı Sarayı Müzesi Müdürlerinden Sabahattin Türkoğlu’nun “Müzelerde 41 Yıl”, İstanbul Arkeoloji Müzeleri ile Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürü Alpay Pasinli’nin “Müzelik Anılar” isimli kitapları da bu yöndeki boşluğu kısmende olsa  doldurmuştur. Ayrıca Benim yaşamımdan kesitler veren “Erdem Yücel Mazide Kalanlar” ve “Bir Müze Müdürünün Anıları”, rahmetli müze müdürü Cenk Alpak’ın “Müzeler Almanağı” ile   “Eski Eserlerimizi asıl Korumalıyız” ve Ferruh Gerçek’in Türk Müzeciliği! kitapları müzeciliğimizin yükseliş ve çöküş dönemlerini, özveriyle görevlerini yapan müzecilerin başlarına gelenleri en küçük ayrıntısına kadar gözler önüne sermiştir. 
Kuşkusuz müzelerde neler yaşandığını acı ve tatlı anılarıyla günümüze taşıyan  bu anıları ileride müzelerimizin tarihi yazıldığında veya akademik tezler hazırlandığında  her biri birer  başvuru kaynağı olacaktır. 



Bu yazı 505 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 32 28 1 3 73 20 87 +53
2 Fenerbahçe 32 27 1 4 85 28 85 +57
3 Trabzonspor 32 16 12 4 54 42 52 +12
4 Beşiktaş 33 15 12 6 44 38 51 +6
5 Çaykur Rizespor 32 14 12 6 43 47 48 -4
6 Başakşehir FK 32 13 12 7 42 38 46 +4
7 Kasımpaşa 32 13 12 7 55 57 46 -2
8 Sivasspor 32 11 10 11 38 43 44 -5
9 Antalyaspor 32 10 10 12 36 37 42 -1
10 Alanyaspor 32 10 10 12 41 46 42 -5
11 Adana Demirspor 32 9 10 13 48 43 40 +5
12 Samsunspor 32 10 14 8 36 42 38 -6
13 MKE Ankaragücü 33 8 12 13 40 43 37 -3
14 Kayserispor 32 10 12 10 36 45 37 -9
15 Konyaspor 32 8 12 12 34 45 36 -11
16 Hatayspor 32 7 13 12 36 44 33 -8
17 Gaziantep FK 32 8 17 7 35 50 31 -15
18 Fatih Karagümrük 32 7 16 9 35 41 30 -6
19 Pendikspor 32 7 16 9 36 64 30 -28
20 İstanbulspor 32 4 21 7 25 59 16 -34
Takım O G M B A Y P AV
1 Eyüpspor 30 22 6 2 70 27 68 +43
2 Göztepe 30 18 6 6 51 19 60 +32
3 Çorum FK 30 15 8 7 50 31 52 +19
4 Kocaelispor 30 15 8 7 45 34 52 +11
5 Sakaryaspor 30 14 7 9 43 30 51 +13
6 Bodrumspor 30 13 7 10 37 20 49 +17
7 Bandırmaspor 30 12 8 10 45 26 46 +19
8 Boluspor 30 13 10 7 28 32 46 -4
9 Gençlerbirliği 30 11 8 11 35 30 44 +5
10 Erzurumspor FK 30 11 8 11 28 25 41 +3
11 Manisa FK 31 8 11 12 38 37 36 +1
12 Keçiörengücü 30 9 12 9 27 36 36 -9
13 Şanlıurfaspor 30 8 12 10 27 31 34 -4
14 Ümraniyespor 30 9 14 7 33 42 34 -9
15 Tuzlaspor 30 8 14 8 31 45 32 -14
16 Adanaspor 30 9 16 5 24 42 32 -18
17 Altay 31 5 23 3 14 70 15 -56
18 Giresunspor 30 2 24 4 13 62 7 -49
Takım O G M B A Y P AV
1 Esenler Erokspor 33 23 5 5 74 28 74 +46
2 Van Spor FK 33 22 5 6 55 33 72 +22
3 Bucaspor 1928 33 20 4 9 50 22 69 +28
4 1461 Trabzon FK 33 19 6 8 62 33 65 +29
5 Yeni Mersin İdman Yurdu 33 16 7 10 47 27 58 +20
6 Ankaraspor 34 15 8 11 42 32 56 +10
7 Karacabey Belediye Spor 33 12 10 11 37 31 47 +6
8 Beyoğlu Yeniçarşıspor 33 13 13 7 42 34 46 +8
9 Ankara Demirspor 33 13 15 5 35 37 44 -2
10 Kırklarelispor 34 11 13 10 29 35 43 -6
11 Diyarbekir Spor 33 11 13 9 35 35 42 0
12 Altınordu 33 9 13 11 38 34 38 +4
13 Hes İlaç Afyonspor 33 9 13 11 21 34 38 -13
14 Nazilli Belediyespor 34 11 15 8 37 54 38 -17
15 Serik Belediyespor 33 9 14 10 28 37 37 -9
16 Zonguldak Kömürspor 33 9 16 8 35 53 32 -18
17 Kırşehir Futbol SK 33 5 21 7 29 65 22 -36
18 Bursaspor 33 5 20 8 24 59 20 -35
19 Adıyaman FK 33 3 24 6 22 59 15 -37
Takım O G M B A Y P AV
1 Kepezspor FAŞ 26 21 1 4 61 13 67 +48
2 Aliağa Futbol A.Ş. 27 18 0 9 54 15 63 +39
3 Ayvalıkgücü Belediyespor 26 13 6 7 36 23 46 +13
4 52 Orduspor FK 26 13 7 6 36 25 45 +11
5 İnegöl Kafkas GK 26 12 6 8 32 25 44 +7
6 Edirnespor 26 13 9 4 44 26 43 +18
7 K.Çekmece Sinopspor 27 10 10 7 38 28 37 +10
8 Mardin 1969 Spor 26 11 11 4 35 31 37 +4
9 Artvin Hopaspor 26 9 10 7 32 26 34 +6
10 Karabük İdmanyurdu Spor 26 10 12 4 24 38 34 -14
11 Talasgücü Belediyespor 26 8 14 4 28 41 28 -13
12 Kırıkkalegücü FK 26 7 14 5 25 35 26 -10
13 Gümüşhanespor 26 4 12 10 22 42 22 -20
14 Malatya Arguvanspor 26 2 20 4 13 51 10 -38
15 Tarsus İdman Yurdu 26 2 21 3 18 79 9 -61
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 20/04/2024 İstanbulspor vs Fatih Karagümrük
 20/04/2024 Konyaspor vs Alanyaspor
 20/04/2024 Kayserispor vs Trabzonspor
 20/04/2024 Samsunspor vs Adana Demirspor
 21/04/2024 Başakşehir FK vs Çaykur Rizespor
 21/04/2024 Antalyaspor vs Hatayspor
 21/04/2024 Galatasaray vs Pendikspor
 21/04/2024 Gaziantep FK vs Kasımpaşa
 22/04/2024 Sivasspor vs Fenerbahçe
 26/04/2024 Adana Demirspor vs Galatasaray
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 20/04/2024 Bandırmaspor vs Tuzlaspor
 20/04/2024 Giresunspor (H:1) vs Göztepe
 20/04/2024 Eyüpspor vs Boluspor
 21/04/2024 Bodrum FK vs Şanlıurfaspor
 21/04/2024 Çorum FK vs Adanaspor
 21/04/2024 Gençlerbirliği vs Erzurumspor FK
 21/04/2024 Sakaryaspor vs Keçiörengücü
 22/04/2024 Ümraniyespor vs Kocaelispor
 28/04/2024 Adanaspor vs Manisa FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/04/2024 Adıyaman FK vs 1461 Trabzon FK
 21/04/2024 Altınordu vs Yeni Mersin İdman Yurdu
 21/04/2024 Ankara Demirspor vs Diyarbekir Spor
 21/04/2024 Beyoğlu Yeniçarşıspor vs Van Spor FK
 21/04/2024 Bucaspor 1928 vs Esenler Erokspor
 21/04/2024 Bursaspor vs Hes İlaç Afyonspor
 21/04/2024 Kırşehir Futbol SK vs Kırklarelispor
 21/04/2024 Nazilli Belediyespor vs Karacabey Belediye Spor
 21/04/2024 Serik Belediyespor vs Zonguldak Kömürspor
 21/04/2024 Altınordu - Yeni Mersin İdman Yurdu Altınordu ligde evindeki son 6 maçında hiç kaybetmedi  Altınordu yenilmez
 21/04/2024 Ankara Demirspor - Diyarbekir Spor Ankara Demirspor ligdeki son 5 maçında hiç kazanamadı  Diyarbekir Spor yenilmez
 21/04/2024 Kırşehir Futbol SK - Kırklarelispor Kırşehir Futbol SK ligdeki son 7 maçında hiç kazanamadı  Kırklarelispor yenilmez
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/04/2024 Edirnespor vs Mardin 1969 Spor
 21/04/2024 İnegöl Kafkas GK vs Tarsus İdman Yurdu
 21/04/2024 Karabük İdmanyurdu Spor vs Malatya Arguvanspor
 21/04/2024 Kepezspor FAŞ vs Ayvalıkgücü Belediyespor
 21/04/2024 Kırıkkalegücü FK vs Gümüşhanespor
 21/04/2024 Talasgücü Belediyespor vs Artvin Hopaspor
 21/04/2024 52 Orduspor FK vs K.Çekmece Sinopspor
SON YORUMLANANLAR
resmi ilanlar
NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
YUKARI